การสอบเทียบ (Calibrate) กล้องสำรวจเบื้องต้น ก่อนออกไซต์

การสอบเทียบ (Calibrate) กล้องสำรวจเบื้องต้น ก่อนออกไซต์ ️

ก่อนออกปฏิบัติงานสำรวจในแต่ละครั้ง ช่างสำรวจจำเป็นต้องทำการสอบเทียบหรือตรวจสอบความถูกต้องของกล้องสำรวจเบื้องต้น เพื่อให้มั่นใจว่าค่าที่วัดได้มีความแม่นยำสูงสุด การละเลยขั้นตอนนี้อาจนำไปสู่ข้อผิดพลาดในงานก่อสร้างที่ร้ายแรงได้ บทความนี้จะแนะนำขั้นตอนการสอบเทียบเบื้องต้นที่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง

ทำไมต้องสอบเทียบ?

กล้องสำรวจเป็นอุปกรณ์ที่ซับซ้อนและละเอียดอ่อน ซึ่งอาจได้รับผลกระทบจากการสั่นสะเทือน, อุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลง, หรือการกระแทกในระหว่างการขนส่ง การสอบเทียบจึงเป็นการตรวจสอบเพื่อปรับแก้อุปกรณ์ให้กลับมาทำงานได้อย่างถูกต้องตามมาตรฐาน

การสอบเทียบเบื้องต้นสำหรับกล้องระดับ (Auto Level)

การตรวจสอบกล้องระดับที่สำคัญที่สุดคือการทดสอบความถูกต้องของแนวเส้นเล็งว่าอยู่ในแนวราบจริงหรือไม่ ซึ่งทำได้โดย วิธีการ Two-Peg Test

1. กำหนดจุด A และ B: กำหนดจุดสองจุดบนพื้นราบให้มีระยะห่างกันประมาณ 50-100 เมตร
2. ตั้งกล้องที่จุดกึ่งกลาง: ตั้งกล้องระดับในตำแหน่งที่อยู่กึ่งกลางระหว่างจุด A และ B . วัดค่าระดับจากไม้สต๊าฟที่จุด A และ B แล้วนำมาหาผลต่าง ซึ่งค่านี้จะถือเป็นค่าที่ถูกต้อง (True Difference)
3. ย้ายกล้อง: ย้ายกล้องไปตั้งใกล้กับจุด A หรือ B (แต่ยังอยู่ในแนวเดียวกัน)
4. วัดค่าซ้ำ: วัดค่าระดับจากไม้สต๊าฟที่จุด A และ B อีกครั้ง แล้วหาผลต่างของระดับ
5. เปรียบเทียบค่า: เปรียบเทียบผลต่างที่ได้จากการวัดทั้งสองครั้ง หากค่าที่ได้เท่ากันหรือใกล้เคียงกันมาก แสดงว่ากล้องอยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งาน หากค่าต่างกันมากเกินไป ควรนำกล้องไปสอบเทียบโดยผู้เชี่ยวชาญ

การสอบเทียบเบื้องต้นสำหรับกล้อง Total Station

การสอบเทียบ Total Station จะซับซ้อนกว่ากล้องระดับเล็กน้อย โดยเน้นที่การตรวจสอบความถูกต้องของมุมและระยะทาง

1. การตรวจสอบความคลาดเคลื่อนทางดิ่ง (Vertical Collimation Error):
   • ตั้งกล้อง Total Station ให้ได้ระดับ
   • เล็งกล้องไปที่เป้าหมายใดเป้าหมายหนึ่ง (เช่น กำแพง)
   • อ่านค่ามุมดิ่ง (Vertical Angle) ของเป้าหมายนั้น
   • หมุนกล้อง 180 องศาไปอีกด้านหนึ่ง แล้วหมุนกลับมาเล็งเป้าหมายเดิม
   • อ่านค่ามุมดิ่งอีกครั้ง หากค่าที่อ่านได้แตกต่างจากค่าเดิมมากเกินไป แสดงว่ากล้องมีความคลาดเคลื่อน
2. การตรวจสอบค่าคงที่ของระยะ (EDM Constant):
   • ตั้ง Total Station ให้ห่างจากเป้าหมายที่ทราบระยะทางแน่นอน (เช่น 100 เมตร)
   • วัดระยะทางด้วย Total Station
   • เปรียบเทียบค่าที่วัดได้กับระยะทางจริง หากมีค่าคลาดเคลื่อนมาก ควรนำไปสอบเทียบกับผู้เชี่ยวชาญ

สรุป

การสอบเทียบกล้องสำรวจเบื้องต้นเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยให้ช่างมั่นใจในความถูกต้องของเครื่องมือของตนเองก่อนเริ่มงานจริง การหมั่นตรวจสอบกล้องอย่างสม่ำเสมอจะช่วยป้องกันความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการทำงาน และทำให้งานก่อสร้างเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ