การปรับระดับไม้โพลให้ตั้งตรงก่อนเริ่มงานสำรวจ

 การปรับระดับไม้โพลให้ตั้งตรงก่อนเริ่มงานสำรวจ

     ในการทำงานสำรวจ ไม่ว่าจะเป็นการวัดระยะด้วย กล้อง Total Station, กล้องระดับ, หรือ GNSS RTK สิ่งสำคัญที่หลายคนมองข้ามคือ “การตั้งไม้โพลให้ตั้งตรง” เพราะหากไม้โพลเอียงเพียงเล็กน้อย ก็สามารถทำให้ค่าพิกัดที่ได้คลาดเคลื่อนไปได้หลายมิลลิเมตรจนถึงเซนติเมตร ซึ่งส่งผลต่อความแม่นยำของงานสำรวจทั้งหมด

  1. ทำไมต้องตั้งไม้โพลให้ตั้งตรง ?

     ไม้โพลเป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับยึด เป้าปริซึม (Prism Target) หรือ เสา GNSS Antenna ให้อยู่ในตำแหน่งแนวดิ่ง เพื่อให้กล้องหรือเครื่องมือวัด  สามารถเล็งและคำนวณค่าพิกัดได้อย่างถูกต้อง
     หากไม้โพลเอียง จะทำให้ระยะหรือมุมที่วัดได้มีความคลาดเคลื่อน ซึ่งอาจเกิดความผิดพลาดสะสมในระหว่างการเก็บข้อมูลภาคสนาม

  2. อุปกรณ์ที่ช่วยในการตั้งตรง

     บนไม้โพลส่วนใหญ่จะติดตั้ง ฟองน้ำระดับ (Circular Bubble / Bull’s Eye Level) ซึ่งมีลักษณะเป็นวงกลมโปร่งใส ภายในมีของเหลวและฟองอากาศเล็ก ๆ อยู่ตรงกลาง ใช้สำหรับบอกแนวระนาบของไม้โพล
     เมื่อฟองอากาศอยู่ตรงกลางวงกลม แสดงว่าไม้โพลตั้งตรงพอดีในแนวดิ่ง

  3. ขั้นตอนการปรับระดับไม้โพล

1. ตั้งไม้โพลบนพื้น ในตำแหน่งที่ต้องการเก็บข้อมูล
   
2. จับไม้โพลให้นิ่งด้วยมือข้างหนึ่ง แล้วมองดูฟองน้ำระดับ
   
3. ค่อย ๆ ปรับเอนไม้โพล ไปในทิศทางที่ฟองอากาศเคลื่อนไป จนฟองอากาศอยู่ตรงกลางวงกลม
   
4. ตรวจเช็กซ้ำอีกครั้ง โดยหมุนไม้โพลไปรอบ ๆ 180° เพื่อให้แน่ใจว่าแนวดิ่งยังคงตรงในทุกมุม
   
5. หากใช้ไม้โพลแบบมีฐานรองหรือขาแหลม ให้กดปลายลงพื้นให้มั่นคงก่อนบันทึกข้อมูล

  4. เคล็ดลับเพิ่มความแม่นยำ

• ตรวจสอบฟองน้ำระดับก่อนใช้งานทุกครั้ง หากมีฟองอากาศขนาดใหญ่หรือรั่ว ควรเปลี่ยนใหม่
  
• หลีกเลี่ยงการตั้งไม้โพลบนพื้นนิ่มหรือไม่มั่นคง เช่น ดินโคลนหรือหญ้าสูง
  
• ใช้ไม้โพลคาร์บอนไฟเบอร์หรืออลูมิเนียมคุณภาพดีเพื่อลดการคดงอ
  
• ในการใช้ GNSS RTK ให้ปรับระดับก่อนเริ่มเก็บจุดทุกครั้ง แม้เพียงขยับตำแหน่งเล็กน้อยก็ตาม

     “ไม้โพลตั้งตรง = ค่าพิกัดแม่นยำ” การละเลยขั้นตอนนี้เพียงไม่กี่วินาที อาจทำให้ข้อมูลสำรวจทั้งหมดคลาดเคลื่อนได้อย่างไม่น่าเชื่อ ดังนั้นการฝึกให้ชินกับการตรวจระดับไม้โพลทุกครั้งก่อนบันทึกข้อมูล คือหนึ่งในพื้นฐานสำคัญของนักสำรวจมืออาชีพ