กล้องสำรวจกับการตรวจสอบแนวและระดับในงานสะพาน

ในโลกของการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ สะพานคือหนึ่งในผลงานทางวิศวกรรมที่ยิ่งใหญ่ที่สุด การสร้างสะพานที่แข็งแกร่ง ทนทาน และปลอดภัย ต้องอาศัยความแม่นยำในทุกขั้นตอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของแนวและระดับของโครงสร้างหลักอย่างเสาตอม่อและคานสะพาน ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้โครงสร้างทั้งหมดเชื่อมโยงกันอย่างสมบูรณ์ และนี่คือบทบาทอันทรงคุณค่าของ กล้องสำรวจ (Surveying Instruments) ที่ทำหน้าที่เป็น "ดวงตา" และ "เข็มทิศ" ของวิศวกรและช่างก่อสร้าง

การตรวจสอบแนวตั้งของตอม่อ (Piers)

ตอม่อสะพานเป็นโครงสร้างหลักที่รองรับน้ำหนักทั้งหมดจากพื้นและคานสะพาน หากตอม่อไม่ตั้งตรงตามแนวตั้งอย่างสมบูรณ์ อาจส่งผลให้เกิดการถ่ายเทน้ำหนักที่ไม่สม่ำเสมอ ก่อให้เกิดแรงเค้นที่ไม่พึงประสงค์ในโครงสร้างและลดอายุการใช้งานของสะพานในระยะยาว

• วิธีการตรวจสอบ:
  1. ตั้งกล้องให้ได้ระดับ: ช่างสำรวจจะตั้ง กล้อง Total Station หรือ กล้องธีโอโดไลต์ (Theodolite) บนขาตั้งที่มั่นคงในตำแหน่งที่สามารถมองเห็นตอม่อได้อย่างชัดเจน จากนั้นปรับระดับกล้องให้ได้ศูนย์กลาง (Centering) และได้ระดับ (Leveling) อย่างแม่นยำ
  2. เล็งไปยังจุดอ้างอิง: เล็งกล้องไปยังจุดอ้างอิงที่ฐานของตอม่อ (เช่น หมุดหรือจุดศูนย์กลางที่ทำเครื่องหมายไว้)
  3. ตรวจสอบที่ยอดตอม่อ: เมื่อกล้องอยู่ในแนวเล็งที่ถูกต้องแล้ว ช่างสำรวจจะเงยกล้องขึ้นไปเพื่อเล็งไปยังจุดที่กำหนดที่ยอดตอม่อ หากยอดตอม่ออยู่บนแนวเดียวกับฐานที่เล็งไว้ แสดงว่าตอม่อตั้งตรง แต่หากไม่อยู่ในแนวเดียวกัน กล้องจะแสดงค่าความคลาดเคลื่อนเป็นมุมในแนวราบ ทำให้ทราบว่าตอม่อเอียงไปในทิศทางใด
  4. การวัดอย่างต่อเนื่อง: ในระหว่างการเทคอนกรีตหรือการขึ้นรูปตอม่อ ช่างสำรวจจะใช้ Total Station ในการตรวจสอบอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถปรับแก้แบบหล่อได้ทันทีหากพบการคลาดเคลื่อน

การตรวจสอบระดับของคานและโครงสร้างรองรับ (Girders and Supporting Structures)

คานสะพานแต่ละชิ้นต้องได้รับการติดตั้งที่ระดับความสูงที่ถูกต้อง เพื่อให้พื้นสะพานมีความเรียบและมีการระบายน้ำที่ดี นอกจากนี้ ในสะพานที่มีความยาวมาก คานอาจถูกออกแบบให้มีค่าโค้งขึ้น (Camber) เพื่อชดเชยการแอ่นตัวจากน้ำหนักบรรทุกในอนาคต ทำให้การควบคุมระดับมีความซับซ้อนยิ่งขึ้น

• วิธีการตรวจสอบ:
  1. การตั้งกล้องระดับ: ใช้ กล้องระดับ (Auto Level หรือ Digital Level) ในการถ่ายทอดและตรวจสอบระดับความสูงของพื้นผิวรองรับคานบนหัวตอม่อ (Pier Cap) หรือโครงสร้างรองรับอื่นๆ
  2. การคำนวณและตรวจสอบด้วย Total Station: ในกรณีของคานที่มีค่าโค้ง (Camber) หรือมีแนวโค้งในแนวดิ่ง (Vertical Curve) ช่างสำรวจจะใช้ Total Station ในการป้อนข้อมูลพิกัด (X, Y, Z) ที่คำนวณจากแบบแปลนลงไปในกล้อง จากนั้นใช้กล้องวัดระดับความสูงจริงของคานในจุดต่างๆ เพื่อเปรียบเทียบกับค่าตามแบบที่ต้องการ
  3. การควบคุมระดับระหว่างการติดตั้ง: ระหว่างการยกคานด้วยเครน ช่างสำรวจจะทำงานร่วมกับทีมติดตั้ง โดยใช้ Total Station หรือกล้องระดับในการให้สัญญาณและตรวจสอบระดับของคานอย่างต่อเนื่อง จนกว่าคานจะถูกวางลงในตำแหน่งและระดับที่ถูกต้อง

การตรวจสอบแนวราบของสะพาน (Horizontal Alignment)

นอกจากแนวตั้งและระดับแล้ว แนวราบของสะพานก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน โดยเฉพาะในสะพานที่มีความโค้ง การวางแนวสะพานที่ไม่ถูกต้องจะทำให้ไม่สามารถเชื่อมต่อส่วนต่างๆ ของโครงสร้างได้ และส่งผลต่อความปลอดภัยของผู้ใช้งาน

• วิธีการตรวจสอบ:
  1. กำหนดแนวอ้างอิง: ใช้ กล้อง Total Station ในการกำหนดและปักหมุดแนวศูนย์กลางของสะพาน (Centerline) และแนวขอบเขตของโครงสร้างอื่นๆ บนพื้นดิน
  2. การตรวจสอบตำแหน่ง: ระหว่างการก่อสร้างตอม่อและคาน ช่างสำรวจจะใช้ Total Station ในการวัดพิกัดจริงของโครงสร้าง แล้วนำมาเปรียบเทียบกับพิกัดตามแบบ เพื่อให้มั่นใจว่าโครงสร้างทั้งหมดอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องตามแนวราบที่กำหนด

สรุป

กล้องสำรวจเป็นเครื่องมือที่ช่วยยกระดับความแม่นยำในการก่อสร้างสะพานอย่างก้าวกระโดด ด้วยความสามารถในการให้ข้อมูลเชิงพื้นที่ที่ละเอียดอ่อน Total Station และกล้องระดับช่วยให้วิศวกรและช่างสำรวจสามารถควบคุมแนวตั้ง, แนวราบ, และระดับของโครงสร้างหลักได้อย่างแม่นยำ ทำให้มั่นใจว่าสะพานที่สร้างขึ้นนั้นไม่เพียงแค่แข็งแรงตามหลักการ แต่ยังสอดคล้องกับแบบแปลนทุกประการ และพร้อมที่จะเป็นเส้นทางคมนาคมที่ปลอดภัยและยั่งยืนสำหรับทุกคน