ความสำคัญ การใส่ค่าความสูง ของกล้อง total station

ความสำคัญ การใส่ค่าความสูง ของกล้อง total station

1. ค่าความสูงของตัวกล้องคืออะไร?

   ค่าความสูงของตัวกล้อง (IH) คือระยะ จากจุดอ้างอิงบนพื้นดิน/หมุด ควบคุม ขึ้นมาถึง แกนหมุนของกล้อง (Center of telescope)

• บางกล้องจะใช้คำว่า HI หรือ Instrument Height
• ใส่ค่าเป็น “เมตร” เช่น 1.500, 1.600 m

ในภาคสนาม เรามัก

• ตั้งขาตั้งกล้อง
  
• วัดจากพื้น/หมุด → ถึงกึ่งกลางกล้องด้วยสายวัด
  
• แล้วเอาค่านี้ไปกรอกในเมนูกล้อง

2. ทำไมต้องใส่ค่าความสูงของกล้องให้ถูกต้อง ?

   เพราะกล้องใช้ค่า IH ร่วมกับข้อมูลอื่น ๆ (ค่าระดับหมุด, ค่าความสูงปริซึม, มุมดิ่ง, ระยะเอียง) เพื่อคำนวณ

1. ค่าระดับ (Elevation) ของจุดที่ยิง
   
2. พิกัดสามมิติ (X, Y, Z) ของจุดต่าง ๆ
   
3. ใช้ในงาน วางระดับ / วางหมุด / ตั้งคอนทัวร์ / งานโครงสร้าง

สูตรแนวคิดโดยย่อ เช่น

   ค่าระดับจุดที่ยิง = ค่าระดับหมุด + IH + (ระยะ * ฟังก์ชันมุมดิ่ง) − ค่าความสูงปริซึม

ถ้า IH ผิดไป 0.05 m
ค่าระดับของทุกจุดจากสถานีกล้องนี้จะ ผิดไป 0.05 m ทั้งหมด


3. งานแบบไหนที่ “ห้ามมองข้าม” IH

จริง ๆ แล้วควรใส่ให้ถูกทุกงาน แต่ที่จะเห็นผลชัดมาก คือ

   3.1. งานระดับ (Levelling / Trig levelling)

• หาค่าระดับพื้นที่ วางคอนทัวร์ วางท่อ งานระบายน้ำ
  
• คลาดเคลื่อนไม่กี่เซนติเมตร ก็ทำให้ท่อ “ไหลย้อน” ได้
  

   3.2. งานโครงสร้าง (งานเสา คาน พื้น, Top of Concrete, Anchor Bolt)

• ถ้า IH ผิด → ระดับเทคอนผิด → ต้องสกัด/แก้ไข เสียเวลาและค่าใช้จ่าย

   3.3. งานวางหมุดควบคุมระดับ (BM ใหม่, TBM)

• หมุดควบคุมระดับคือ “ฐาน” ของทั้งโครงการ
  
• ถ้าฐานผิด งานหลังจากนั้นทั้งหมดก็ผิดตาม

   3.4. งานตรวจสอบ (As-built Survey)

• เจ้าของงาน/ที่ปรึกษาอาจใช้ค่าระดับนี้ในการตรวจรับงาน
  
• ถ้าค่าระดับที่ส่งไม่ตรงเพราะ IH ใส่ผิด อาจไม่ผ่านตรวจรับ

4. ถ้าใส่ IH ผิด จะเกิดอะไรขึ้น?

   4.1 ความผิดพลาด “ยกชุด”

• ทุกจุดที่วัดจากสถานีกล้องนั้น จะเพี้ยน เท่ากันทั้งหมด ตามค่าที่เราวัด IH ผิด
  
• ยกตัวอย่าง

         หมุดมีค่าระดับจริง = 100.000 m

         กล้องสูงจากหมุดจริง = 1.500 m แต่เราใส่ 1.400 m

            ค่าระดับทุกจุดจะต่ำกว่าความจริง 0.100 m ทั้งหมด

   4.2 ระบบงานไม่เชื่อมกัน

• ถ้าทีม A ใส่ IH ถูก
  
• ทีม B ใส่ IH ผิดไป 0.03 m
  
• เอาข้อมูลมารวมกันแล้ว เส้นระดับ / Top of Structure ไม่ต่อกัน
  
• เกิดคำถามว่า “ใครผิด?” → เสียเวลาเช็กงานย้อนกลับ

   4.3 เสียเวลาและต้นทุน

• ต้องกลับไปตั้งกล้องใหม่ วัดใหม่ คำนวณใหม่
  
• ถ้าเทคอน เสร็จแล้วค่อยรู้ตัวว่าใช้ค่าระดับผิด → ค่าแก้งานจะสูงมาก

     ค่าความสูงของตัวกล้อง (IH) เป็นตัวกำหนด ค่าระดับ (Z) ของจุดที่เราวัด ถ้าใส่ผิด ทุกจุดจากสถานีกล้องนั้นจะ “ผิดเท่ากันทั้งชุด” มีผลโดยตรงกับงานระดับ งานโครงสร้าง งานวางหมุด และงานตรวจสอบ

   ทางปฏิบัติ : วัดให้รอบคอบ, ใส่ค่าให้ถูก, จดบันทึก, ห้ามขยับขาตั้งหลังวัดแล้ว