อุปกรณ์ชดเชย (Compensator) คืออะไร?

หน้าที่ของอุปกรณ์ชดเชย

Compensator คือกลไกสำคัญภายในกล้องระดับแบบอัตโนมัติ (Automatic Level) มีหน้าที่ช่วยปรับแนวเล็ง (line of sight) ให้ได้ระดับอย่างแม่นยำโดยอัตโนมัติ หลังจากที่ผู้ใช้งานตั้งกล้องให้ใกล้เคียงกับแนวระดับผ่านฟองน้ำกลม (bubble level)

ระบบนี้มักประกอบด้วยลูกตุ้มแขวนด้วยลวดตึงสูง และมีการหน่วงการแกว่งด้วยสนามแม่เหล็ก เพื่อให้สามารถปรับสมดุลได้อย่างเสถียรและรวดเร็ว

อาการผิดปกติของ Compensator

• เส้นเล็งไม่ขยับหรือค้าง หลังกล้องได้รับแรงสั่น
• เส้นเล็งไม่คืนตำแหน่งเดิม
• ใช้เวลานานในการปรับตัวหรือไวเกินปกติ

วิธีตรวจสอบ Compensator อย่างง่าย

1. ตั้งกล้องให้ฟองน้ำอยู่กึ่งกลาง
2. มองผ่านกล้องไปยังเป้าหมายที่ชัดเจน
3. เคาะเบา ๆ บริเวณขาตั้งหรือตัวกล้อง
4. สังเกตเส้นเล็ง:
   • ถ้าสั่นแล้วกลับที่เดิม = ปกติ
   • ถ้าไม่ขยับหรือค้าง = อาจชำรุด

ความสำคัญของการตรวจสอบ

กล้องที่มี compensator เสียจะยังดูเหมือนใช้งานได้ แต่ค่าที่วัดจะผิดโดยไม่รู้ตัว อาจส่งผลให้:

• ระดับที่อ่านคลาดเคลื่อน
• ถอดปริมาณผิดพลาด
• ระดับพื้นที่/คอนกรีตไม่แม่นยำ

สรุป

Compensator มีบทบาทสำคัญต่อความแม่นยำของกล้องระดับ ควรตรวจสอบให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานทุกครั้งก่อนเริ่มงาน เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาและความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากค่าระดับที่ผิดพลาด