1) เกณฑ์การเลือกจุด Backsight
ความมั่นคงของฐานราก
- เลือกหมุดถาวร หลักคอนกรีต หรือสลักโลหะบนพื้นแข็ง
- หลีกเลี่ยงพื้นที่สั่นสะเทือน เช่น สะพาน ทางเดินที่มีคนพลุกพล่าน ใกล้เครื่องจักร
ระยะและทัศนวิสัย
- ระยะที่แนะนำทั่วไป 50 ถึง 200 เมตร เพื่ออ่านมุมได้มั่นคง
- แนวเล็งปลอดสิ่งกีดขวาง หลีกเลี่ยงการเล็งผ่านพื้นที่ร้อนหรือแหล่งความร้อน
การตั้งเป้าให้ซ้ำตำแหน่งเดิม
- ใช้โพลพร้อมลูกน้ำฟองกลมที่ปรับตั้งแล้ว
- เหมาะที่สุดคือปริซึมบนฐานยึดแบบบังคับศูนย์ (forced centering)
การมีจุดสำรอง
- เตรียมจุด Backsight สำรองอย่างน้อยหนึ่งจุดที่มองเห็นจากสถานีเดียวกัน
- งานหลายวันควรทำเครื่องหมายอ้างอิงรอบหมุดเพื่อช่วยตั้งซ้ำ
2) การตั้งค่าและการบันทึกเพื่อความซ้ำได้
- บันทึกค่าตั้งเครื่องและเป้า: ความสูงเครื่อง (HI), ความสูงเป้า (HT), ค่าคงที่ปริซึม/ประเภทเป้า, สถานะการชดเชยแกน
- ความมั่นคงของปริซึมและโพล: ล็อกความสูงโพลให้แน่น หากลมแรงให้ถ่วงหรือจัดบังลม
- การจัดศูนย์และระดับของกล้อง: ตรวจการอยู่กึ่งกลางหมุดด้วยลูกดิ่งหรือเลเซอร์พลัมเมต และทดสอบการหมุน 180 องศาแล้วฟองยังอยู่กึ่งกลาง
3) ขั้นตอนการตรวจสอบระหว่างงาน
ควรทำก่อนเริ่มงาน หลังย้ายสถานี และเป็นระยะระหว่างวัน ทุก 30 ถึง 60 นาที หรือเมื่อเกิดการสั่นสะเทือน
- ทดสอบ 0 ถึง 180 องศา: ตั้งมุมศูนย์ที่ Backsight แล้วหมุนกลับมาตรวจที่ 180 องศา ค่าควรใกล้ 180 ในเกณฑ์ควบคุม (งานทั่วไปประมาณ 10 ถึง 20 ฟิลิปดา)
- ทดสอบ Face I และ Face II: เล็งจุด Backsight ทั้งสองหน้ากล้อง ความต่างควรอยู่ราว 10 ถึง 20 ฟิลิปดา (งานโครงสร้างใช้เกณฑ์เข้มขึ้น)
- ตรวจสอบระยะที่ Backsight: เมื่อใช้ปริซึม วัดระยะเพื่อประเมินความเสถียรของ EDM และการตั้งค่า Prism Constant โดยยึดสเปกของเครื่อง
- ปิดวงมุมแบบย่อ: เล็ง Backsight ไปยังจุดงานหนึ่งจุด แล้วกลับมา Backsight ผลต่างควรอยู่ในเกณฑ์ควบคุม
- ติดตามแนวโน้มค่า: บันทึกมุมและระยะที่ Backsight เป็นระยะ หากเริ่มเบี่ยงจากค่าก่อนหน้าอย่างมีนัยสำคัญ ให้หยุดและตรวจสอบ
4) วิธีรับมือเมื่อพบความคลาดหรือการเคลื่อน
- หยุดบันทึกผลงานชั่วคราว และทำชุดการทดสอบซ้ำตามขั้นตอนในหัวข้อที่ 3
- ตรวจสภาพจริงของจุดและอุปกรณ์ เช่น ปริซึม/โพลถูกกระแทก ลมแรงขึ้น พื้นนิ่มตัว ขาตั้งหรือฐานยึดหลวม
- เปลี่ยนไปใช้จุด Backsight สำรอง ตั้งค่าทิศทางใหม่และตรวจยืนยันความสอดคล้อง
- ยืนยันด้วยระยะและมุมร่วมกัน เพื่อตรวจว่าคลาดเป็นค่าคงที่หรือเฉพาะทิศทาง
- ทำเครื่องหมายอ้างอิงรอบหมุดเพื่อสังเกตการเคลื่อนในอนาคต
5) เกณฑ์การเลิกใช้หรือเปลี่ยนจุด Backsight
- พบสัญญาณการสั่นหรือทรุดของฐานราก
- การทดสอบ 0 ถึง 180 องศา การทดสอบ Face I และ Face II หรือการตรวจระยะ ออกนอกเกณฑ์อย่างต่อเนื่องแม้แก้ไขแล้ว
- ตำแหน่งปริซึมมีความเสี่ยงถูกรบกวนจากคนหรือเครื่องจักร
เมื่อเปลี่ยนจุด ควรบันทึกความสัมพันธ์ระหว่าง Backsight เดิมและใหม่ โดยวัดมุมและระยะระหว่างกัน เพื่อรักษาความต่อเนื่องของข้อมูล
6) เคล็ดลับเพิ่มเติมเพื่อความเสถียร
- ใช้ฐานบังคับศูนย์ทั้งฝั่งกล้องและปริซึมในงานหลายวัน
- ให้ผู้ถือโพลตั้งดิ่งจริงทุกครั้ง โดยตรวจลูกน้ำฟองกลมก่อนบันทึก
- บันทึกข้อมูลประกอบ เช่น HI, HT, Prism constant, เวลา, อุณหภูมิ, สภาพลม เพื่อวิเคราะห์แนวโน้ม
- ในสภาพอากาศร้อนจัด ควรหลีกเลี่ยงการเล็งใกล้พื้นร้อน และยกแนวเล็งให้สูงขึ้น
7) เช็กลิสต์สรุป
ก่อนเริ่มงาน
- เลือกจุด Backsight บนพื้นแข็ง และเตรียมจุดสำรอง
- เตรียมโพลหรือฐานปริซึม และบันทึกค่าตั้งเครื่องครบถ้วน
ระหว่างงาน
- ทดสอบ 0 ถึง 180 องศาเป็นระยะ
- ทดสอบ Face I และ Face II
- ตรวจระยะที่ Backsight (เมื่อใช้ปริซึม)
- ติดตามแนวโน้มค่าและบันทึกเวลา
หลังจบงานหรือย้ายสถานี
- ปิดวงมุมกลับไปที่ Backsight และบันทึกผล
- เก็บภาพและบันทึกเพื่อเทียบในวันถัดไป
ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด