การเลือกเทปวัดระยะสำหรับงานสำรวจแต่ละประเภท

Last updated: 15 ต.ค. 2568  |  8 จำนวนผู้เข้าชม  | 

แนวทางการเลือกใช้เทปวัดระยะสำหรับงานสำรวจ

แนวทางการเลือกใช้เทปวัดระยะสำหรับงานสำรวจ

การวัดระยะทางด้วยเทปวัดระยะ (Surveying Tape) เป็นวิธีการพื้นฐานที่ยังคงมีความสำคัญในงานสำรวจทุกประเภท ความแม่นยำของผลการวัดขึ้นอยู่กับการเลือกใช้วัสดุและประเภทของเทปที่เหมาะสมกับความละเอียดของงานนั้น ๆ บทความนี้สรุปหลักเกณฑ์การพิจารณาเลือกเทปวัดระยะอย่างเป็นระบบ เพื่อควบคุมคุณภาพข้อมูลภาคสนาม

1) การเลือกตามคุณสมบัติของวัสดุ

วัสดุของเทปวัดระยะเป็นปัจจัยหลักด้านความเสถียรและความจำเป็นในการแก้ไขค่าจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ (Temperature Correction)

วัสดุเทปเหมาะสำหรับงานค่าสัมประสิทธิ์การขยายตัว (α)ข้อดีหลักข้อจำกัดหลัก
Invarงานควบคุมละเอียด, ตั้งระยะฐาน EDM, สอบเทียบ (Calibration), ตรวจรับโครงสร้างที่มีความคลาดต่ำ≈ 1.2×10−6 / °Cเสถียรสูงมาก แทบไม่ต้องแก้อุณหภูมิราคาสูง หนัก ต้องดูแลเป็นพิเศษ
เหล็ก/สตีล (Steel)งานสำรวจทั่วไป งานวางผัง งานก่อสร้าง งานวิศวกรรม≈ 11.6×10−6 / °Cทนทาน แม่นยำกว่าไฟเบอร์ ใช้งานกับแรงดึงมาตรฐานได้ต้องแก้ไขผลจากอุณหภูมิ แรงดึง และการหย่อน (Sag)
ไฟเบอร์กลาส (Fiberglass)งานชั่วคราว งานก่อสร้างทั่วไป งานภูมิประเทศเบื้องต้น งานที่ไม่ต้องการความละเอียดสูงสูงกว่าเหล็กมาก (ไม่คงที่)ไม่เป็นสนิม ทนความชื้น น้ำหนักเบา ราคาประหยัดยืดตัวสูง ความแม่นยำต่ำ ไม่เหมาะสำหรับงานควบคุม

2) การพิจารณาชั้นความแม่นยำ (Accuracy Class)

ชั้นความแม่นยำของเทปวัดระยะมักกำหนดตามมาตรฐานสากล (เช่นยุโรป) เป็น Class I, II, III เพื่อบอกความคลาดสูงสุดที่ยอมรับได้:

  • Class I: งานควบคุมละเอียดสูงสุด งานสอบเทียบ หรืองานตรวจรับที่ต้องมีความคลาดต่ำกว่า ±0.05 มม. ต่อ 10 ม.
  • Class II: งานก่อสร้างและงานสำรวจทั่วไปที่ต้องการความแม่นยำปานกลาง
  • Class III: งานหยาบ งานประเมิน หรือการประมาณระยะที่ไม่ต้องการความแม่นยำสูง

* ตรวจฉลาก/ใบรับรอง: ระบุคลาส อุณหภูมิอ้างอิง (มัก 20 °C) และแรงดึงมาตรฐาน (เช่น 50 N หรือ 100 N)

3) การเลือกความยาวเทปตามลักษณะงาน

เลือกความยาวให้เหมาะจะช่วยลดความผิดพลาดจากการหย่อน (Sag) และทำให้ทำงานคล่องตัวขึ้น

ความยาวเทปเหมาะสำหรับงานหลักการพิจารณา
20–30 เมตรงานอาคาร วางแนวระยะสั้น งานภายในอาคารคล่องตัว ลดความคลาดจากการหย่อน
50 เมตรงานถนนระยะสั้น–กลาง วางผังบริเวณ งานวางท่อสมดุลระหว่างความยาวกับการคุมความตึงและการหย่อน
100 เมตรงานแนวเส้นยาว สำรวจภูมิประเทศเบื้องต้นใช้เมื่อจำเป็นเท่านั้น การแบ่งวัดเป็นช่วงสั้นมักแม่นยำกว่า

4) ข้อแนะนำในการเลือกเทปตามประเภทงาน

ประเภทงานวัสดุ/คลาสแนะนำความยาวแนะนำเหตุผลในการเลือก
ตั้งระยะฐาน EDM / งานควบคุมละเอียดInvar, Class I30–50 เมตร (แบ่งช่วง)ขยายตัวต่ำ แม่นยำสูง ควบคุมแรงดึงและอุณหภูมิได้
งานก่อสร้างทั่วไป (อาคาร/ถนนสั้น)Steel, Class II30–50 เมตรสมดุลความแม่นยำกับความทนทาน ใช้งานคล่อง
งานชลประทาน/ภูมิประเทศระยะกลางSteel, Class II50–100 เมตรต้องแม่นในระดับเซนติเมตร และทนการใช้งานกลางแจ้ง
งานประเมินพื้นที่คร่าว ๆ / งานในสภาวะเปียกFiberglass, Class II–III50–100 เมตรน้ำหนักเบา กันสนิม ราคาประหยัด เหมาะกับงานที่ไม่เน้นความละเอียดสูง

5) การควบคุมคุณภาพ (QC) และการใช้งานภาคสนาม

เช็กลิสต์ก่อนซื้อและก่อนใช้งาน

  • ตรวจสอบ Calibration Certificate หรือข้อมูลมาตรฐานของเทป เช่น อุณหภูมิอ้างอิง (20 °C) และแรงดึงมาตรฐาน (เช่น 50 N หรือ 100 N)
  • รูปแบบศูนย์ (Zero Point) ชัดเจน: Zero at Ring สำหรับเกี่ยวหมุด หรือ Zero at End สำหรับแนบทาบ
  • อุปกรณ์เสริมพร้อม: สปริงบาลานซ์ (Dynamometer) และระดับฟองติดเทป (Tape Level) อยู่ในสภาพใช้งานและผ่านการสอบเทียบ

ทิปเพื่อความแม่นยำในการวัด

  • ลดการหย่อน (Sag): วางเทปแนบพื้น หรือรองรับเทปถี่ ๆ ทุก 5–10 เมตร แทนการดึงแรง
  • ควบคุมแรงดึง: ใช้สปริงบาลานซ์ดึงตามแรงมาตรฐานที่ระบุในใบสอบเทียบ
  • แก้อุณหภูมิ: แก้ตามสัมประสิทธิ์ของวัสดุ โดยเฉพาะเทปเหล็ก หากอุณหภูมิขณะวัดต่างจาก 20 °C อย่างมีนัยสำคัญ
  • วัดซ้ำและตรวจสอบ: ทำแบบไป–กลับ (Forward/Back) หรือซ้ำอย่างน้อย 2 เที่ยว หากต่างเกินเกณฑ์ ให้ตรวจสาเหตุ (แรงดึง/อุณหภูมิ/การรองรับ)

การบำรุงรักษา

  • ทำความสะอาดและเช็ดให้แห้งทันทีหลังใช้งาน โดยเฉพาะเมื่อเปียกน้ำหรือโคลน
  • หลีกเลี่ยงการหักงอหรือการตกกระแทก หมุนเก็บด้วยรัศมีที่เหมาะสม
  • ส่งเทปวัดระยะเข้ารับการสอบเทียบตามรอบ หากใช้ในงานควบคุมที่มีความละเอียดสูง
สรุป: การเลือกเทปวัดระยะที่เหมาะสมกับชั้นความแม่นยำของงาน ร่วมกับการควบคุมแรงดึงและอุณหภูมิอย่างเคร่งครัด จะช่วยลดแหล่งกำเนิดความคลาดในการวัดระยะทาง และนำไปสู่ข้อมูลสำรวจที่เชื่อถือได้เสมอ

ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด

Powered by MakeWebEasy.com
เว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและประสบการณ์ที่ดีในการใช้งานเว็บไซต์ของท่าน ท่านสามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว  และ  นโยบายคุกกี้