วิธีการเลือกและตั้งค่า Prism Offset เพื่อให้ตรงกับรุ่นกล้องและปริซึม

️วิธีการเลือกและตั้งค่า Prism Offset เพื่อให้ตรงกับรุ่นกล้องและปริซึม

ความเที่ยงตรงของการวัดระยะทางด้วยกล้องสำรวจ (Total Station) ขึ้นอยู่กับการตั้งค่า Prism Offset หรือ Prism Constant ให้ถูกต้องและสอดคล้องกับคุณลักษณะทางแสงของเป้าปริซึมที่ใช้ หากตั้งค่าผิดพลาดเพียงเล็กน้อย ค่าระยะทางที่ได้จะผิดเพี้ยนเป็นค่าคงที่ตลอดแนวการวัด (Constant Bias) บทความนี้เสนอแนวทางปฏิบัติเพื่อการตั้งค่าที่ถูกต้องและวิธีการตรวจสอบในสนาม

1. ความเข้าใจเกี่ยวกับ Prism Offset

หลักการทำงาน: กล้อง Total Station จะทำการวัดระยะทางจากศูนย์กลางแกนกล้องไปจนถึงผิวหน้าปริซึม จากนั้นจะนำค่า Prism Constant ที่ผู้ใช้กำหนดไป "บวก" เข้ากับระยะที่วัดได้ เพื่อให้ได้ระยะทางที่ถูกต้องถึง จุดกึ่งกลาง ของปริซึม

2. การกำหนดค่า Offset ตามรุ่นปริซึมที่ใช้งาน

การตั้งค่าต้องอ้างอิงจาก คุณลักษณะเฉพาะของเป้าปริซึมจริง ไม่ใช่รุ่นของกล้องสำรวจ

1. อ้างอิงจากสเปก: ตรวจสอบค่า Prism Constant ที่ระบุไว้บนตัวปริซึมหรือในคู่มือของผู้ผลิตปริซึม ซึ่งจะระบุค่าเป็นตัวเลขพร้อมเครื่องหมายอย่างชัดเจน (เช่น −30 mm, −34.4 mm, 0 mm)
2. การตั้งค่าในกล้อง: เข้าไปที่เมนู Target/Prism Constant/Offset ของกล้องสำรวจ แล้วป้อนตัวเลข พร้อมเครื่องหมาย ให้ตรงกับค่าที่ระบุไว้บนปริซึม
3. โปรไฟล์สำเร็จรูป: หากกล้องมีตัวเลือกโปรไฟล์สำเร็จรูป ควรเลือกให้ตรงกับรุ่นปริซึมที่กำลังใช้งาน
4. ข้อควรระวัง: ปริซึมชนิดพิเศษ เช่น Mini Prism, 360∘ Prism อาจมีค่าคงที่แตกต่างจากปริซึมมาตรฐาน*ต้องยึดตามคู่มือปริซึมนั้น ๆ เป็นหลัก

ตัวอย่างค่าที่พบบ่อย (อ้างอิงทั่วไป): ปริซึมมาตรฐานส่วนใหญ่มักมีค่าในกลุ่ม −30 mm

3. การตรวจสอบความถูกต้องในสนาม (Baseline Test)

การตรวจสอบความถูกต้องของค่า Offset ที่ตั้งไว้จะช่วยยืนยันความแม่นยำในการวัดระยะทาง

1. หลักการตรวจสอบ: เลือก Baseline ระยะสั้น (เช่น 20−50 m)และวัดระยะด้วยปริซึมที่ต้องการตรวจสอบ
2. การเปรียบเทียบ: เปรียบเทียบผลการวัดกับระยะที่ทราบค่าจริง หรือเปรียบเทียบกับการวัดด้วยปริซึมชุดอื่นที่ได้รับการสอบเทียบ
3. การวิเคราะห์ผล: ถ้าค่าที่วัดได้มีความแตกต่างจากค่าจริงเป็น "ค่าคงที่" ตลอดทุกระยะการวัด แสดงว่ามีโอกาสสูงที่ Prism Constant ถูกตั้งค่าผิด

4. ผลกระทบของการตั้งค่า Offset ที่ผิดพลาด

ความคลาดเคลื่อนในการวัดระยะทางจะเป็นผลต่างระหว่างค่าที่ตั้งในกล้องกับค่าจริงของปริซึม: Error=(ค่า Offset ที่ตั้งในกล้อง)−(ค่า Offset จริงของปริซึม)
 

5. เช็กลิสต์เพื่อลดความผิดพลาดในการปฏิบัติงาน

• ระบุ รุ่นและค่าคงที่ ของปริซึมที่ใช้งานตามคู่มืออย่างชัดเจน
• ตั้งค่า Prism Constant/Target Type ในกล้องให้ตรงทั้งตัวเลขและ เครื่องหมาย
• ในการปฏิบัติงานที่ใช้ปริซึมหลายชุด ต้องสร้าง โปรไฟล์เป้าหมาย (Target Profile) แยกกันและสลับใช้ให้ถูกต้อง
• เมื่อเปลี่ยนไปใช้โหมด Reflectorless ต้องตั้งค่า Offset เป็น 0 mm ทันที
• บันทึกค่า Offset ที่ใช้ในแต่ละงานลงในรายงานเพื่อเป็นข้อมูลในการตรวจสอบย้อนหลัง