การตรวจสอบขอบเขตที่ดินด้วยกล้องสำรวจ

การตรวจสอบขอบเขตที่ดินด้วยกล้องสำรวจ
ความสำคัญของการตรวจสอบขอบเขตที่ดิน
การตรวจสอบขอบเขตที่ดินคือกระบวนการวัดและยืนยันแนวเขตจริงของพื้นที่ดิน ว่าตรงกับเอกสารสิทธิ์ (เช่น โฉนดที่ดิน หรือ น.ส.3) หรือไม่มีความสำคัญอย่างมากในการ

ป้องกันการรุกล้ำที่ดินระหว่างเจ้าของที่
ใช้ประกอบการก่อสร้าง อาคาร ถนน หรือรั้ว ใช้ในกระบวนการซื้อขาย หรือแบ่งแปลงที่ดินอย่างถูกต้องตามกฎหมาย กล้องสำรวจจึงเป็น “เครื่องมือหลัก” ที่ช่วยให้การวัดขอบเขตที่ดินมีความแม่นยำระดับมิลลิเมตร

เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบขอบเขตที่ดิน
1. กล้อง (Total Station) ใช้วัดมุมและระยะได้แม่นยำสูง สามารถคำนวณพิกัดของหมุดหลักที่ดินได้โดยตรง
2. กล้องวัดมุม (Theodolite) ใช้วัดมุมและแนวเขตในกรณีไม่ต้องการพิกัด
3. GPS สำรวจ (GNSS RTK)  ใช้วัดตำแหน่งพิกัดระบบโลก (WGS84) เพื่อเทียบกับข้อมูลในแผนที่
4. หมุดหลักเขต (Boundary Marker) – ใช้เป็นจุดอ้างอิงจริงในพื้นที่
5.แบบแปลน / โฉนด / แผนที่รังวัดเดิม – ใช้เปรียบเทียบและตรวจสอบค่าพิกัด

ขั้นตอนการตรวจสอบขอบเขตที่ดินด้วยกล้องสำรวจ
1.เตรียมข้อมูลก่อนลงพื้นที่
ศึกษาเอกสารสิทธิ์ เช่น โฉนดที่ดิน หรือ แผนที่รังวัดเดิม ระบุค่าพิกัดของหลักเขตที่ดิน (หมุดเลขที่ 1, 2, 3, 4...)ตรวจสอบระบบพิกัด (เช่น UTM หรือ Local Coordinate)หากเป็นโฉนดเก่าที่ไม่มีค่าพิกัด ต้องใช้หมุดแนวรังวัดจากสำนักงานที่ดินช่วยอ้างอิง


2.ลงพื้นที่และหาหมุดหลักเขต
ใช้กล้องหรือ GPS ค้นหาตำแหน่งหมุดที่ระบุไว้ในเอกสาร
ตรวจสอบว่าหมุดยังอยู่ในสภาพสมบูรณ์หรือสูญหาย
หากหมุดหาย สามารถวัดย้อนกลับจากหมุดข้างเคียงเพื่อหาตำแหน่งโดยประมาณ

3.ตั้งกล้องและวัดพิกัดจริง
ตั้งกล้อง Total Station บนหมุดหลักหรือจุดควบคุม เล็งไปยังหมุดอื่น ๆ ตามแนวเขต
บันทึกค่ามุมและระยะระหว่างจุด (Coordinate, Angle, Distance)คำนวณค่าพิกัดจริงของแต่ละจุด ควรตั้งกล้องในจุดที่มองเห็นหมุดหลายหมุด พร้อมกันเพื่อการคลาดเคลื่อนของมุม


4.คำนวณและเปรียบเทียบกับข้อมูลเดิม
นำค่าพิกัดจริงจากการวัดมาเปรียบเทียบกับค่าพิกัดในเอกสารใช้โปรแกรม CAD / Survey Software (เช่น Civil 3D, LISCAD)เพื่อดูความแตกต่างของแนวเขตจริงกับแนวเขตตามโฉนด หากพบว่าค่าพิกัดต่างกันมากกว่าเกณฑ์ (เช่น > 0.20 เมตร) ควรตรวจสอบซ้ำอีกครั้ง


5.ปักหลักเขตใหม่ (กรณีจำเป็น)
หากหลักเขตเดิมสูญหาย หรือแนวเขตไม่ชัดเจนใช้ข้อมูลพิกัดใหม่จากการวัดมาปักหมุดหลักเขตใหม่ใช้หมุดโลหะหรือหมุดคอนกรีตฝังถาวร ทำรายงานพร้อมภาพถ่ายยืนยันตำแหน่ง

6.จัดทำรายงานและแผนที่ผลตรวจสอบ
เขียนแผนผังแนวเขตที่วัดได้จริง (Boundary Plan) ระบุค่าพิกัดของหมุดแต่ละจุด
แนบภาพถ่ายและตารางค่าพิกัดแนวเขต ลงชื่อวิศวกรหรือช่างสำรวจผู้รับผิดชอบ
- ข้อควรระวังในการตรวจสอบขอบเขตที่ดิน
- ต้องระวังเรื่องต่อไปนี้เสมอ
อย่าวัดโดยอ้างอิงจากรั้วหรือสิ่งปลูกสร้าง เพราะอาจไม่ตรงแนวเขตจริง ต้องมีหลักเขตอ้างอิงที่ถูกต้องจากสำนักงานที่ดินควรใช้ระบบพิกัดเดียวกันระหว่างเอกสารและภาคสนาม ห้ามเปลี่ยนตำแหน่งหมุดโดยพลการ

สรุป
การตรวจสอบขอบเขตที่ดินด้วยกล้องสำรวจเป็นกระบวนการทางเทคนิคที่ต้องอาศัยความละเอียด แม่นยำ และข้อมูลอ้างอิงที่ถูกต้อง โดยทั่วไปมักใช้ กล้อง Total Station → สำหรับวัดมุมและระยะ GPS RTK → สำหรับหาพิกัดจริงในระบบโลกข้อมูลโฉนดและหมุดควบคุม → สำหรับตรวจสอบความถูกต้องของแนวเขตการวัดที่แม่นยำ = การใช้เครื่องมือที่ถูกต้อง + อ้างอิงข้อมูลที่ถูกต้อง + ทีมช่างที่เข้าใจงาน