เทคนิคการวัดระยะยาวด้วยเทปโดยไม่ให้หย่อน (ลด Sag)
ปัญหาหลักในการวัดระยะยาวด้วยเทป คือการที่เทปเกิดการหย่อนลงจากแรงโน้มถ่วง (Sag) ซึ่งทำให้ระยะที่วัดได้ยาวกว่าความเป็นจริง เพื่อให้ได้ระยะที่แม่นยำและทำซ้ำได้ ช่างสำรวจจำเป็นต้องใช้เทคนิคและอุปกรณ์ที่ช่วยควบคุมแรงดึงและลดการหย่อนให้เหลือน้อยที่สุด
หลักปฏิบัติหน้างาน: การเตรียมพร้อมและการวัด
1. การเตรียมอุปกรณ์ที่ถูกต้อง
- เลือกเทป: ใช้เทป Steel (เหล็ก) หรือ Invar ที่มีสภาพดี และทราบ แรงดึงมาตรฐาน (Standard Pull)
- เครื่องมือควบคุมแรงดึง: ต้องมี สปริงบาลานซ์ (Spring Balance) หรือ ไดนาโมมิเตอร์ เพื่อดึงให้ได้แรงดึงมาตรฐาน
- เครื่องมือช่วยวัด: เตรียม Tape Clamp, ระดับฟองสำหรับเทป (Tape Level), และหมุดชัก
2. การวางแผนระยะและการรองรับ (Supported Taping)
- ห้ามดึงลอยยาว: หลีกเลี่ยงการดึงเทปแบบลอยยาวๆ ที่ไม่มีจุดรองรับ เพราะจะทำให้เกิดการหย่อนสูงมาก
- วางเทปแนบพื้น: หากเป็นไปได้ ให้ใช้วิธี วางเทปแนบพื้น (supported taping) บนพื้นผิวที่เรียบ ซึ่งช่วยลดผลกระทบจากการหย่อนได้เกือบทั้งหมด
- สร้างจุดรองรับ: หากจำเป็นต้องยกเทปขึ้น ให้แบ่งการวัดเป็นช่วงสั้นๆ และหาวัสดุมา รองรับเทป ทุกๆ 5-10เมตร
3. การควบคุมแนวและระดับ
- ตั้งแนวตรง: ขึง เชือกไกด์ เป็นแนวตรงก่อน แล้ววางเทปทาบตามแนวเชือกเพื่อควบคุมแนวราบ (Alignment)
- รักษาแนวราบ: ใช้ Tape Level เพื่อตรวจสอบและปรับให้เทปอยู่ใน แนวราบ ตลอดช่วงการวัด
4. การควบคุมแรงดึงและอุณหภูมิ
- ใช้แรงดึงมาตรฐาน: ต้องดึงเทปด้วย แรงดึงมาตรฐาน ตลอดเวลา และไม่ควรดึงเกินมาตรฐาน เพราะอาจทำให้เทปยืดถาวรได้
- ควบคุมอุณหภูมิ: วัด อุณหภูมิของเทป ขณะทำการวัด และพยายาม **คลุมเงา** หรือบังแดดในช่วงที่กำลังอ่านค่า
วิธีลด/ควบคุม หย่อน แบบได้ผล
การรองรับถี่ คือคำตอบ: การวางเทปแนบพื้นหรือรองรับทุก $510$ เมตร มีความสำคัญสูงสุด เพราะผลจากการหย่อนจะลดลงเป็นกำลังสามของความยาวช่วงที่ดึงลอย
การอ่านค่า: อ่านปลายเทปอย่างตั้งฉากกับหมุด (เลี่ยงสายตาเฉียง) และควรทำ Forward + Back (ไปกลับ) อย่างน้อย 2 เที่ยว เพื่อตรวจซ้ำ
เช็กลิสต์เพื่อการวัดระยะไกลที่แม่นยำ
สภาวะ | การดำเนินการ |
---|
การรองรับ | วางเทป แนบพื้น/รองรับทุก 5-10 เมตร |
แรงดึง | ดึงด้วย แรงดึงมาตรฐาน (มีสปริงบาลานซ์) |
ระดับ | ใช้ Tape Level ให้ช่วงอ่าน แนวราบ เสมอ |
บันทึกข้อมูล | บันทึก อุณหภูมิ/แรงดึง/วิธีรองรับ เพื่อคำนวณแก้ |
การตรวจซ้ำ | ทำ **ไปกลับ** เพื่อตรวจซ้ำ และเลี่ยงแดด/ลมแรง |
การปฏิบัติตามขั้นตอนเหล่านี้จะช่วยให้คุณสามารถวัดระยะทางยาวๆ ด้วยเทปได้อย่างแม่นยำ ลดข้อผิดพลาดจากการหย่อน และเพิ่มความน่าเชื่อถือของงานสำรวจ
ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด