ความสำคัญของการตั้งค่าหน้าเป้าและโหมดการยิงในกล้องสำรวจ

ความสำคัญของการตั้งค่าหน้าเป้าและโหมดการยิงในกล้องสำรวจ
ในการทำงานสำรวจด้วยกล้อง Total Station หรือกล้องสำรวจสมัยใหม่ สิ่งที่หลายคนอาจมองข้ามแต่มีผลอย่างมากต่อความถูกต้องของงาน ก็คือ การตั้งค่าหน้าเป้า (Prism Constant) และ โหมดการยิง EDM (Electronic Distance Measurement Mode) เพราะสองค่าการตั้งนี้มีผลโดยตรงต่อ “พิกัดจริง” ที่ได้จากการวัดระยะและมุม หากตั้งค่าไม่ถูกต้อง ผลลัพธ์ที่ได้จะคลาดเคลื่อนและอาจสร้างปัญหาใหญ่ต่อการก่อสร้างหรือการทำแผนที่


1. การตั้งค่าหน้าเป้า (Prism Constant)
Prism Constant คืออะไร
Prism Constant คือค่าชดเชยที่กล้องใช้ปรับแก้ความต่างระหว่าง “จุดเล็งศูนย์กลางของปริซึม” กับ “ตำแหน่งศูนย์กลางทางเรขาคณิตของปริซึมจริง” โดยปกติผู้ผลิตปริซึมแต่ละรุ่นจะกำหนดค่ามาให้ เช่น -30 mm, 0 mm หรือ +40 mm

ทำไมการตั้งค่าหน้าเป้าจึงสำคัญ
หากตั้งค่าผิดพลาด กล้องจะคำนวณระยะทางผิดเพี้ยนไปทั้งหมดระยะทางใกล้ ๆ อาจคลาดเคลื่อนเพียงไม่กี่มิลลิเมตร แต่เมื่อเป็นระยะหลายร้อยเมตร ความคลาดเคลื่อนจะทวีคูณ ทำให้พิกัดที่ได้ผิดทั้งแนวราบและแนวดิ่ง ส่งผลต่อความถูกต้องของงานก่อสร้าง เช่น การวางเสา, งานโครงสร้าง หรือการวางแนวถนน
แนวทางปฏิบัติ
- ตรวจสอบชนิดปริซึมที่ใช้งานทุกครั้ง
- ตั้งค่าหน้าเป้าในกล้องให้ตรงกับค่ามาตรฐานของปริซึมนั้น ๆ
- หากเปลี่ยนปริซึม ควรตั้งค่าใหม่ทันที

2. โหมดการยิง EDM (Electronic Distance Measurement Mode)
EDM Mode คืออะไร
EDM Mode คือการเลือกวิธีการยิงสัญญาณเลเซอร์หรืออินฟราเรดของกล้องเพื่อวัดระยะ ซึ่งมักมีหลายโหมดให้เลือก เช่น
- Fine Mode (Precise Mode) → ความละเอียดสูงมาก เหมาะกับงานที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น งานก่อสร้างอาคาร
- Rapid / Tracking Mode → วัดได้เร็ว ใช้กับงานที่ต้องเล็งเป้าเคลื่อนที่หรืองานสำรวจภูมิประเทศที่ไม่ต้องการความละเอียดสูงสุด
- Average Mode → ค่ากลางระหว่างความเร็วกับความแม่นยำ

ความสำคัญของการเลือกโหมด
เลือกโหมดไม่เหมาะสมจะทำให้ได้ค่าที่ไม่ตรงกับวัตถุประสงค์งาน
- งาน Layout, ควบคุมโครงสร้าง → ควรใช้ Fine Mode เพื่อความแม่นยำสูงสุด
- งาน Survey พื้นที่กว้าง ๆ หรือ Tracking → ใช้ Rapid Mode เพื่อความรวดเร็ว

สรุป
การตั้งค่าหน้าเป้าและโหมดการยิง EDM อาจดูเป็นรายละเอียดเล็กน้อย แต่ในความจริงแล้วมีผลโดยตรงต่อความถูกต้องของข้อมูลการสำรวจ
Prism Constant → ตั้งค่าถูกต้อง = ได้ระยะที่ตรงกับปริซึมจริง
EDM Mode → เลือกโหมดที่เหมาะสม = ได้ผลลัพธ์ที่ตอบโจทย์ทั้งความแม่นยำและความเร็ว
ดังนั้น ก่อนเริ่มงานทุกครั้ง ช่างสำรวจควรใส่ใจตรวจสอบและตั้งค่าให้ถูกต้องเสมอ เพื่อป้องกันความผิดพลาดและสร้างความมั่นใจว่างานสำรวจที่ทำจะได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำและเชื่อถือได้จริง