ทำไมต้องใช้ Double Centering เวลาสำรวจมุม?

ทำไมต้องใช้ Double Centering เวลาสำรวจมุม?

การใช้เทคนิค Double Centering หรือ การอ่านมุมสองตำแหน่งกล้อง (Face Left & Face Right / Face I & Face II) เป็นขั้นตอนที่สำคัญและเป็นมาตรฐานในการสำรวจมุมด้วยกล้องวัดมุม (Theodolite หรือ Total Station) เทคนิคนี้ช่วยให้ได้ค่ามุมที่แม่นยำสูงสุดและลดความคลาดเคลื่อนที่อาจเกิดขึ้นได้

หลักการของ Double Centering

โดยปกติแล้ว กล้องสำรวจสามารถหมุนได้สองตำแหน่งในแนวดิ่ง:

• Face I: กล้องอยู่ในตำแหน่งปกติ โดยจานองศาจะอยู่ด้านซ้ายของผู้สำรวจ
• Face II: กล้องถูกพลิก 180 องศาไปอีกด้านหนึ่ง โดยจานองศาจะอยู่ด้านขวาของผู้สำรวจ

เมื่อทำการวัดมุม การอ่านค่าจะทำในทั้งสองตำแหน่งนี้ แล้วจึงนำค่าที่ได้มาหาค่าเฉลี่ย ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของเทคนิคนี้

เหตุผลที่ต้องใช้ Double Centering

1. ลดความคลาดเคลื่อนจากเครื่องมือ (Instrumental Errors): กล้องสำรวจทุกตัวมีความคลาดเคลื่อนจากโรงงานอยู่บ้าง เช่น แกนกล้องที่ไม่ตั้งฉากกับแกนหมุน หรือศูนย์เล็งไม่ตรงกับศูนย์จริง การอ่านค่าจากทั้งสองตำแหน่งจะทำให้ค่าความคลาดเคลื่อนเหล่านั้นมีทิศทางตรงกันข้ามกัน เมื่อนำมาเฉลี่ยกันแล้ว ข้อผิดพลาดเหล่านี้จะหักล้างกันไปเอง
2. หักล้างความเอียงของกล้อง (Collimation Error): หากแนวเล็งของกล้องไม่ตรงกับแนวแกนจริง การอ่านในตำแหน่ง Face I และ Face II จะให้ค่าที่ต่างกันเล็กน้อย เมื่อนำมาเฉลี่ยกันแล้วจะได้ค่าที่ถูกต้องและแม่นยำกว่า
3. เพิ่มความมั่นใจในค่ามุม: การอ่านซ้ำสองครั้งช่วยให้ผู้สำรวจลดโอกาสในการอ่านค่าผิดพลาดหรือเล็งเป้าหมายไม่ตรง และยังช่วยยืนยันความน่าเชื่อถือของข้อมูลได้มากขึ้น ทำให้ได้ค่ามุมที่สามารถนำไปใช้ในงานที่ต้องการความแม่นยำสูง
4. เป็นมาตรฐานการสำรวจ: ในหลายโครงการ โดยเฉพาะงานสำคัญอย่างการวางผังโครงสร้างขนาดใหญ่ หรืองานโครงข่ายสามเหลี่ยม (Triangulation/Traverse) มักมีการกำหนดให้ใช้เทคนิค Double Centering เป็นมาตรฐาน เพื่อให้แน่ใจว่าค่ามุมที่ใช้มีความแม่นยำและเป็นที่ยอมรับได้

สรุป

การใช้เทคนิค Double Centering คือการอ่านค่ามุมสองครั้งจากตำแหน่งกล้องที่แตกต่างกัน แล้วนำมาเฉลี่ยกัน ซึ่งเป็นวิธีที่เรียบง่ายแต่ทรงประสิทธิภาพอย่างยิ่งในการ ลดข้อผิดพลาดจากตัวกล้องและผู้ใช้งาน ทำให้ได้ค่ามุมที่มีความแม่นยำและเชื่อถือได้สูงสุด.