กล้องสำรวจโดนฝนเบา ๆ ควรเช็ดหรือเป่าลมก่อนเก็บ?

กล้องสำรวจโดนฝนเบา ๆ ควรเช็ดหรือเป่าลมก่อนเก็บ?
การทำงานภาคสนามของช่างสำรวจมักต้องเจอกับสภาพอากาศไม่แน่นอน โดยเฉพาะฤดูฝนที่อาจเกิด “ฝนปรอย” หรือ “ฝนเบา ๆ” ระหว่างกำลังใช้งานกล้องสำรวจ เช่น Total Station, Auto Level หรือ Theodoliteหลายคนคิดว่า “แค่ฝนเบา ๆ ไม่เป็นไร” แต่ในความจริงแล้ว หากดูแลไม่ถูกวิธี อาจทำให้กล้องเสียหายได้ในระยะยาว

บทความนี้จะอธิบายว่า
ควรเช็ด หรือควรใช้ลมเป่า อันไหนดีกว่า และควรทำอย่างไรจึงจะปลอดภัยที่สุด?

ทำไมกล้องถึงไม่ควรเก็บทั้งที่ยังเปียก
แม้จะเป็นฝนเบา ๆ แต่ละอองน้ำสามารถ:ซึมเข้า “วงเลนส์” เกาะตามปุ่มกด, ช่อง SD, ช่องแบตทำให้เกิดคราบน้ำบนเลนส์ ทำให้ไอน้ำสะสมภายใน ทำให้ยางซีลและปุ่มยางเสื่อมเร็วขึ้น ทำให้เกิดเชื้อราในเลนส์เมื่อเก็บในที่ชื้นดังนั้น ก่อนเก็บกล้อง ต้องทำให้แห้งที่สุดเท่าที่ทำได้ทุกครั้ง

แล้วควร “เช็ด” หรือ “เป่าลม” ก่อนเก็บ?
คำตอบคือ ✔ ใช้ทั้งสองวิธีร่วมกันดีที่สุด เพราะเช็ดและเป่าลมมีหน้าที่ต่างกัน:

 1) ใช้ “ผ้าไมโครไฟเบอร์หรือผ้านุ่ม” เช็ดก่อน
เพื่อ: เช็ดเม็ดน้ำที่มองเห็นบนตัวกล้อง เช็ดหยดน้ำบนเลนส์ ป้องกันไม่ให้เม็ดน้ำไหลเข้าไปตามรอยต่อต่าง ๆ ไม่ควรใช้ผ้าสากหรือผ้าหยาบ เพราะอาจทำให้เลนส์เป็นรอย

2) จากนั้นใช้ “ลมเป่าบริเวณซอก–ตามร่อง”
เช่น: ช่องปุ่มกด ช่องเก็บแบต ช่องต่อสายข้อมูล รอยต่อตัวเครื่อง ข้อต่อขาตั้งกล้อง ลมจะช่วยไล่น้ำที่ซึมเข้าไปในซอกที่ผ้าเข้าไม่ถึง และลดโอกาสที่น้ำจะเข้าไปสะสมภายใน
ปล. ใช้ลมจากลูกยางเป่าลม หรือปืนลมลมเบา ๆ ก็ได้ แต่อย่าใช้ลมแรงเกินไปเพราะอาจดันน้ำเข้าไปลึกกว่าเดิม

จุดสำคัญที่สุดคือ “เลนส์”
เลนส์เป็นส่วนที่เปราะบางที่สุดเมื่อน้ำโดน การเช็ดผิดวิธีอาจทำให้มีรอย และการทิ้งน้ำไว้บนเลนส์อาจทำให้เกิดเชื้อราในอนาคต

วิธีที่แนะนำ:
ใช้ผ้าเช็ดเลนส์โดยเฉพาะ เช็ดเบามือเป็นวงกลม หากเป็นหยดน้ำเกาะแน่นให้ “ซับ” แทนการถู
หลังเช็ด–เป่าแล้ว ต้อง “ผึ่งอากาศสักครู่” ก่อนเก็บเข้ากล่อง ควร: วางกล้องในที่อากาศถ่ายเท ทิ้งไว้ 5–10 นาที  ไม่ปิดฝากล่องทันที เพราะความชื้นยังอาจหลงเหลืออยู่ หากปิดกล่องทันทีความชื้นจะติดอยู่ด้านในและเกิดเชื้อราได้

แล้วควรเก็บกล้องในสภาพไหน?
เมื่อกล้องแห้งสนิท:
✔ เก็บในกล่อง
✔ ใส่ซองกันความชื้น (Silica Gel)
✔ ไม่เก็บในรถตู้หรือรถกระบะที่ร้อนจัด
✔ อย่าวางใกล้แหล่งสั่นสะเทือนหรือกองอุปกรณ์หนัก

สิ่งที่ “ไม่ควรทำเด็ดขาด” เมื่อกล้องโดนฝน
❌ ไม่เก็บทั้งที่ยังเปียก
❌ ไม่ตั้งกล้องตากฝนต่อ แม้จะเป็นฝนปรอย
❌ ไม่ใช้ผ้าสากหรือผ้าหยาบเช็ดเลนส์
❌ ไม่เป่าลมแรง ๆ ใกล้เลนส์
❌ ไม่ใช้ลมหรือไอน้ำร้อน (ทำให้เกิดฝ้า)
❌ ไม่ทิ้งกล้องในรถที่มีความร้อนสูง

สรุป: ถ้ากล้องโดนฝนเบา ๆ ต้องทำอย่างไร?
การดูแลที่ถูกต้องคือ:
1) ✔ เช็ดหยดน้ำใหญ่ด้วยผ้านุ่ม
2) ✔ ใช้ลมเป่าซอกที่น้ำเข้า
3) ✔ เช็ดเลนส์อย่างระมัดระวัง
4) ✔ ผึ่งลมก่อนเก็บ
5) ✔ ใส่ซองกันชื้นในกล่องทุกครั้ง
ฝนเบา ๆ อาจไม่ทำให้กล้องเสียทันที แต่ทำให้กล้องเสื่อมแน่นอนถ้าเก็บผิดวิธี”