การสำรวจพื้นที่ภูเขาหรือพื้นที่ลาดเอียงโดยใช้กล้องประมวลผลรวม

การสำรวจพื้นที่ภูเขาหรือพื้นที่ลาดเอียง
เป็นงานที่ต้องการ ความละเอียดและความระมัดระวังสูงเนื่องจากพื้นที่ไม่เรียบ ความชันสูง และจุดวัดมักอยู่ในระดับที่ต่างกันมาก การใช้ กล้องประมวลผลรวม (Total Station) จึงเป็นเครื่องมือหลักเพราะสามารถวัดได้ทั้ง “ระยะทาง – มุม – และความต่างระดับ” ภายในเครื่องเดียว พร้อมคำนวณค่าพิกัดจริง (X, Y, Z) ได้ทันทีในหน้างาน กล่าวได้ว่า “กล้องประมวลผลรวม” คือสมองของงานสำรวจภูเขายุคใหม่ที่รวมทุกขั้นตอนตั้งแต่วัด → คำนวณ → เก็บข้อมูล → ส่งออก

วัตถุประสงค์ของการสำรวจพื้นที่ลาดเอียง
เก็บข้อมูลภูมิประเทศ (Topographic Survey) เพื่อใช้สร้างแบบจำลองพื้นที่ (Digital Terrain Model – DTM)วัดระดับความสูงต่ำ (Elevation) ของจุดสำคัญในพื้นที่ หาความชัน (Slope) ของแนวภูเขา เพื่อออกแบบถนน เขื่อน หรืออาคาร ตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงของระดับดินหรือความเคลื่อนตัวของลาดเขา (Deformation Monitoring)

ข้อจำกัดของพื้นที่ภูเขาและแนวทางแก้ไข
แนวทางแก้ไขโดยใช้ Total Station
- ความลาดชันสูง มองไม่เห็นเป้า ตั้งกล้องบนจุดสูง หรือใช้ “จุดควบคุมย่อย (Traverse)” ช่วยแบ่งระยะ
- พื้นที่ไม่เรียบ ตั้งกล้องยาก ใช้ขาตั้งที่มั่นคง ปรับระดับฟองกลมทุกครั้งก่อนวัด
- หมอกและแสงจ้า ใช้โหมด EDM แบบ Fine เพื่อเพิ่มความแม่นยำของระยะ
- จุดวัดอยู่ต่างระดับมาก ใช้การยิงมุมดิ่ง (Vertical Angle) และให้กล้องคำนวณระดับอัตโนมัติ
- ไม่มีสัญญาณ GPS ใช้ระบบพิกัดภายใน (Local Coordinate System) ในตัวกล้อง

ขั้นตอนการสำรวจพื้นที่ภูเขา
1. วางแผนการสำรวจ (Planning)
ศึกษาแผนที่ภูมิประเทศและระดับความชันจาก DEM หรือ Google Earth กำหนดแนวสำรวจหลัก (Traverse Line) ตามแนวสันเขาหรือไหล่เขา เลือกจุดตั้งกล้องที่มองเห็นกันได้ชัด

2.สร้างหมุดควบคุม (Control Point)
ใช้กล้อง Total Station ตั้งหมุดหลัก (Main Control Point) และหมุดย่อยตามแนวลาด บันทึกค่าพิกัดและระดับ (X, Y, Z) ของแต่ละหมุด ตรวจสอบค่ามุมและระยะระหว่างหมุดให้คลาดเคลื่อนไม่เกิน ±3 มม.

3. เก็บข้อมูลภูมิประเทศ (Topographic Data Collection)
ตั้งกล้องบนหมุดควบคุม ยิงเป้าไปยังจุดภูมิประเทศ เช่น ยอดเนิน / หุบเขา/ ขอบถนนบนเขา / แนวลำธาร
กล้องจะบันทึกข้อมูลพิกัดและระดับโดยอัตโนมัติในไฟล์งาน (Job) ทุกจุดที่บันทึกในพื้นที่ จะถูกเก็บในหน่วยความจำของกล้องทันที โดยระบุค่าพิกัดครบทั้ง X, Y, Z


4.การใช้โหมด EDM (Electronic Distance Measurement)
ในพื้นที่ภูเขา ควรใช้ โหมด Fine เพื่อเพิ่มความแม่นยำของระยะหากต้องเก็บข้อมูลจำนวนมาก ใช้ โหมด Rapid เฉพาะจุดทั่วไป ตรวจสอบทุกครั้งว่าหน้าเป้า (Prism Constant) ถูกต้องก่อนยิง

5.การตรวจสอบและส่งออกข้อมูล
ตรวจสอบค่าพิกัดในแผนที่กล้อง (Map View) ว่าครอบคลุมพื้นที่ครบ ส่งออกไฟล์ .csv, .dxf, หรือ .job เพื่อไปสร้างแบบจำลองในโปรแกรม เช่น Civil 3D, Surfer หรือ QGIS หากต้องวิเคราะห์พื้นที่ลาด คำนวณค่าความชัน (Slope %) และทำ Contour Map

ประโยชน์ของกล้องประมวลผลรวมในพื้นที่ลาดเอียง
✅ คำนวณค่าระดับ (Elevation) ได้ทันทีในพื้นที่
✅ วัดระยะลาด (Slope Distance) ได้แม่นยำ แม้พื้นไม่เรียบ
✅ บันทึกพิกัดแบบ 3 มิติ (X, Y, Z) ใน Job เดียว
✅ ลดความผิดพลาดจากการคำนวณมือ
✅ ส่งออกข้อมูลได้ทันทีหลังเก็บจบ


ตัวอย่างงานที่ใช้สำรวจพื้นที่ภูเขา
งานออกแบบถนนบนภูเขา
งานสร้างเขื่อนหรืออ่างเก็บน้ำ
งานสำรวจป่าไม้และสิ่งแวดล้อม
งานตรวจสอบการทรุดตัวของดิน (Slope Monitoring)
งานสร้างเสาไฟฟ้าหรือท่อส่งน้ำบนพื้นที่ต่างระดับ

✅สรุป
การสำรวจพื้นที่ภูเขาหรือพื้นที่ลาดเอียงด้วยกล้องประมวลผลรวมเป็นการเก็บข้อมูลเชิงพิกัดและระดับที่ครบถ้วนในขั้นตอนเดียวกล้อง Total Station ทำหน้าที่ทั้ง “วัด – คำนวณ – เก็บข้อมูล – ส่งออก”ช่วยให้ได้ข้อมูลแม่นยำ แม้ในพื้นที่ที่เข้าถึงยากหรือมองไม่เห็นเป้าโดยตรง กล้องประมวลผลรวม = เครื่องมือเดียวที่รวม “สมองนักคำนวณ + ความละเอียดของช่างภาคสนาม”