ข้อควรระวังเวลาใช้เทปวัดระยะในสภาพอากาศร้อนจัด
การวัดระยะด้วย เทปวัดระยะ (Steel Tape) ในสภาพอากาศร้อนจัดเป็นสิ่งที่ช่างสำรวจต้องให้ความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากอุณหภูมิที่สูงขึ้นจะส่งผลโดยตรงต่อคุณสมบัติทางกายภาพของเทป ทำให้ค่าที่วัดได้คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ข้อผิดพลาดที่เกิดจากความร้อน
- การขยายตัวของโลหะ (Thermal Expansion): เมื่ออุณหภูมิในพื้นที่ทำงานสูงกว่ามาตรฐาน (ประมาณ 20°C) เนื้อโลหะของเทปจะยืดยาวออก ผลลัพธ์คือ ระยะที่อ่านได้จะยาวเกินความเป็นจริง ช่างสำรวจจำเป็นต้องมีการปรับแก้ค่าภายหลังเพื่อความแม่นยำ
- การหย่อนตัวของเทป (Sag): การวัดที่ใช้เทปแบบแขวนลอย (เทปหย่อน) ในอากาศร้อน อาจเกิดความคลาดเคลื่อนได้ง่ายกว่าปกติ เนื่องจากแนวการวัดจะโค้งงอลง ทำให้ ระยะทางที่วัดตามเทปสั้นกว่าระยะทางจริงตามแนวราบ ที่ควรจะเป็น
- ความไม่คงที่ของแรงดึง (Tension): การทำงานภายใต้ความร้อนทำให้ผู้ปฏิบัติงานอาจควบคุมแรงดึงเทปได้ไม่คงที่ ซึ่งส่งผลให้เทปยืดหรือหดเกินกว่ามาตรฐานที่ใช้ในการสอบเทียบ
- ความร้อนที่ไม่สม่ำเสมอ: หากเทปถูกแสงแดดส่องโดยตรง ความร้อนที่สะสมจะกระจายตัวไม่เท่ากันตลอดความยาวของเทป ซึ่งอาจทำให้เทปเกิดการบิดงอเล็กน้อย ส่งผลให้การเล็งและอ่านค่าคลาดเคลื่อนมากขึ้น
- ความเร่งรีบในการทำงาน: สภาพอากาศร้อนจัดกระตุ้นให้ช่างสำรวจเร่งรีบทำงาน ซึ่งอาจนำไปสู่การละเลยขั้นตอนสำคัญ เช่น การตรวจสอบฟองระดับหรือความตรงของแนวเทป ทำให้ความแม่นยำลดลงโดยไม่รู้ตัว
วิธีป้องกันและแก้ไข
- ปรับแก้ค่าอุณหภูมิ: ในงานที่ต้องการความละเอียดสูง จำเป็นต้องวัดอุณหภูมิขณะสำรวจ แล้วนำค่าระยะที่ได้มาปรับแก้ด้วยสูตรทางคณิตศาสตร์ เพื่อหักล้างผลกระทบจากการขยายตัวของเทป
- เลือกใช้เทปที่เหมาะสม: สำหรับงานที่ต้องการความแม่นยำสูงสุด ควรใช้ เทป Invar ซึ่งทำจากโลหะผสมที่มีค่าสัมประสิทธิ์การขยายตัวจากความร้อนต่ำมาก
- หลีกเลี่ยงช่วงเวลาที่มีแดดจัด: ควรทำการวัดระยะในช่วงเช้าตรู่หรือช่วงเย็นที่อุณหภูมิไม่สูงมากนัก หรือใช้ร่ม/ผ้าคลุมสร้างเงาบนเทปขณะวัด
- ควบคุมแรงดึง: ควรใช้เครื่องมือ Spring Balance หากมี เพื่อควบคุมแรงดึงของเทปให้ตรงตามมาตรฐานที่ใช้ในการสอบเทียบ
- ตรวจสอบแนวราบ: ใช้กล้องสำรวจหรืออุปกรณ์ช่วยเพื่อให้มั่นใจว่าแนวเทปอยู่ในแนวระนาบที่ถูกต้อง เพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนจากการหย่อนตัว
ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด
