Auto Level คืออะไร และทำไมถึงมีเสียงก๊องแก๊งในกล้องวัดระดับ?

กล้องวัดระดับอัตโนมัติ หรือที่เรียกสั้นๆ ว่า "Auto Level" เป็นเครื่องมือสำรวจที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในงานก่อสร้าง งานปรับระดับพื้นที่ และงานวางแนวต่างๆ ด้วยคุณสมบัติที่ช่วยให้การทำงานง่ายและรวดเร็วขึ้น

Auto Level คืออะไร?

Auto Level คือ กล้องระดับชนิดหนึ่งที่มีระบบชดเชยอัตโนมัติ (Automatic Compensator) อยู่ภายในตัวกล้อง ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้การทำงานสะดวกขึ้นมาก

• หน้าที่หลัก: ใช้สำหรับหาค่าความแตกต่างของระดับความสูง (Elevation Difference) ระหว่างจุด 2 จุด หรือมากกว่า
• หลักการทำงานพื้นฐาน: ผู้ใช้งานจะตั้งกล้อง Auto Level บนขาตั้งกล้องให้ได้ระดับคร่าวๆ โดยใช้ฟองกลม (Circular Bubble) จากนั้นระบบ Compensator ภายในกล้องจะทำหน้าที่ปรับแนวเล็งให้เป็นแนวราบที่ถูกต้องโดยอัตโนมัติ ไม่ว่าตัวกล้องจะเอียงเล็กน้อยก็ตาม ผู้ใช้เพียงแค่อ่านค่าบนไม้สต๊าฟ (Levelling Staff) ที่ตั้งอยู่ ณ จุดที่ต้องการวัดระดับ

เมื่อเทียบกับกล้องระดับแบบเก่า (Dumpy Level): กล้อง Dumpy Level ไม่มีระบบ Compensator ผู้ใช้ต้องปรับระดับฟองยาว (Plate Vial) ให้ตรงแนวราบตลอดเวลา ซึ่งใช้เวลาและทักษะมากกว่า Auto Level จึงเข้ามาแทนที่ Dumpy Level ได้อย่างรวดเร็วเนื่องจากใช้งานง่ายกว่าและรวดเร็วกว่ามาก

ทำไมถึงมีเสียงก๊องแก๊งในกล้องวัดระดับ (Auto Level)?

เสียง "ก๊องแก๊ง" หรือเสียงคล้ายโลหะกระทบกันที่คุณได้ยินจากภายในกล้อง Auto Level นั้น เป็นเรื่องปกติและเป็นตัวบ่งชี้ว่า ระบบชดเชยอัตโนมัติ (Compensator) กำลังทำงานอยู่ครับ

ระบบ Compensator ภายใน Auto Level มักจะประกอบด้วยชุดของปริซึม กระจก และเลนส์ ที่แขวนอยู่ด้วยสายลวดโลหะบางๆ หรืออยู่บนระบบลูกปืน (Ball Bearings) ที่มีความอ่อนไหวสูง

• หลักการทำงานของ Compensator:
  • เมื่อคุณตั้งกล้อง Auto Level บนขาตั้งและปรับฟองกลมให้ได้ระดับคร่าวๆ (ไม่ได้ราบสนิท 100%)
  • แรงโน้มถ่วงจะทำให้ชุดปริซึม/กระจกใน Compensator แขวนตัวหรือปรับตำแหน่งของมันเองโดยอัตโนมัติ
  • การปรับตำแหน่งนี้จะทำให้แสงที่ผ่านเลนส์วัตถุ (Objective Lens) ถูกหักเหไปตกกระทบที่เส้นใย (Crosshairs) ในแนวราบที่แท้จริงเสมอ แม้ว่าตัวกล้องจะเอียงเล็กน้อยก็ตาม
  • ดังนั้น ไม่ว่าตัวกล้องจะเอียงไปข้างหน้า ข้างหลัง หรือด้านข้างเล็กน้อย (ภายในขอบเขตการทำงานของ Compensator) แนวเล็งของคุณก็ยังคงเป็นแนวราบที่สมบูรณ์เสมอ
• สาเหตุของเสียงก๊องแก๊ง:
  • เสียง "ก๊องแก๊ง" นั้นเกิดจากการที่ ชุด Compensator ภายในกำลังแกว่งตัวหรือขยับปรับตำแหน่ง เพื่อชดเชยการเอียงของตัวกล้องเล็กน้อย
  • เมื่อคุณขยับกล้อง, เคลื่อนย้าย, หรือแม้แต่เดินผ่านขาตั้งกล้องเบาๆ ระบบ Compensator ก็จะสั่นไหวและพยายามปรับตำแหน่งตัวเองเพื่อให้แนวเล็งเป็นแนวราบตลอดเวลา เสียงก๊องแก๊งที่ได้ยินจึงเป็นเสียงของชิ้นส่วนภายใน Compensator ที่กำลังเคลื่อนที่หรือกระทบกันเบาๆ เพื่อทำหน้าที่ของมัน

ข้อควรระวัง:

• แม้ว่าเสียงก๊องแก๊งจะเป็นเรื่องปกติ แต่หากเสียงดังผิดปกติ, ดังตลอดเวลาโดยไม่มีการขยับกล้อง, หรือกล้องไม่สามารถจับภาพนิ่งได้แม้ว่าจะตั้งนิ่งแล้ว อาจเป็นสัญญาณว่า Compensator มีปัญหาหรือได้รับความเสียหาย
• ควรหลีกเลี่ยงการกระแทกกล้องแรงๆ เพราะอาจทำให้ระบบ Compensator เสียหายได้ และควรเก็บรักษากล้องในกล่องที่บุโฟมอย่างดีเพื่อป้องกันแรงกระแทก

โดยสรุปแล้ว เสียงก๊องแก๊งในกล้อง Auto Level คือเสียงของ "สมอง" ของกล้องที่กำลังทำงาน เพื่อให้มั่นใจว่าทุกครั้งที่คุณมองผ่านเลนส์ แนวเล็งของคุณจะราบเรียบสมบูรณ์แบบเสมอ