การตั้งค่าหน้าเป้าและโหมดการยิง EDM ในกล้องสำคัญแค่ไหน?
ในงานสำรวจที่ใช้กล้อง Total Station การวัดระยะทางเป็นหนึ่งในภารกิจหลักที่สำคัญยิ่งยวด ซึ่งความถูกต้องแม่นยำของค่าระยะทางที่ได้นั้นส่งผลกระทบโดยตรงต่อความน่าเชื่อถือของข้อมูลเชิงพื้นที่ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นพิกัด ตำแหน่ง ความสูง หรือการคำนวณปริมาณงานต่างๆ คำถามคือ การตั้งค่าบางอย่างในตัวกล้อง เช่น การตั้งค่าเกี่ยวกับ "หน้าเป้า" ที่ใช้เล็ง และ "โหมดการทำงานของระบบวัดระยะทางอิเล็กทรอนิกส์ (EDM)" นั้น มีความสำคัญมากน้อยแค่ไหนในการได้มาซึ่งข้อมูลที่ถูกต้อง?
กล่าวโดยสรุปคือ การตั้งค่าเหล่านี้ มีความสำคัญอย่างยิ่งยวด ต่อความแม่นยำและประสิทธิภาพของกล้อง Total Station โดยสามารถพิจารณาได้ในสองส่วนหลักดังนี้:
1. ความสำคัญของการตั้งค่าหน้าเป้า (ค่าคงที่ปริซึม - Prism Constant)
เมื่อทำการวัดระยะโดยใช้เป้าสะท้อนแสงอย่างปริซึม การตั้งค่า ค่าคงที่ปริซึม (Prism Constant) ให้ถูกต้องถือเป็นปัจจัยพื้นฐานที่มีความสำคัญสูงสุด
- ค่าคงที่ปริซึมคืออะไร: ปริซึมแต่ละรุ่นมีการออกแบบและขนาดที่แตกต่างกัน ซึ่งจุดศูนย์กลางทางกายภาพจริงๆ ของปริซึม (คือจุดที่เราต้องการวัดระยะไปถึง) จะไม่ได้อยู่ที่ผิวหน้าของปริซึมพอดี ค่าคงที่ปริซึมคือค่า Offset หรือค่าชดเชยระยะทางที่กล้องต้องนำไปบวกหรือลบออกจากระยะทางเบื้องต้นที่วัดได้ เพื่อให้ได้ระยะทางจริงถึงจุดศูนย์กลางปริซึม ค่านี้อาจเป็นบวก ลบ หรือศูนย์ ขึ้นอยู่กับการออกแบบปริซึมแต่ละชนิด
- ผลกระทบโดยตรงต่อระยะทาง: หากตั้งค่าค่าคงที่ปริซึมไม่ตรงกับค่าจริงของปริซึมที่ใช้ (เช่น ต่างกัน 10 มิลลิเมตร) ทุกระยะทางที่วัดได้จะคลาดเคลื่อนไป 10 มิลลิเมตร ทันที ไม่ว่าระยะทางนั้นจะสั้นหรือยาวเพียงใด
- ส่งผลกระทบต่อพิกัดและผลงานทั้งหมด: ความคลาดเคลื่อนคงที่ในข้อมูลระยะทางนี้จะถูกส่งต่อไปในการคำนวณหาค่าพิกัด (X, Y, Z) ของจุดที่วัด ซึ่งจะส่งผลเป็นลูกโซ่ต่อความถูกต้องของการคำนวณพื้นที่ ปริมาตร การวางผัง และการนำเสนอผลงานสำรวจทั้งหมด ดังนั้น การตั้งค่าค่าคงที่ปริซึมผิดเพียงเล็กน้อย ก็สามารถทำให้ผลงานสำรวจเกิดความคลาดเคลื่อนอย่างมีนัยสำคัญได้
ด้วยเหตุนี้ การตรวจสอบและตั้งค่าค่าคงที่ปริซึมให้ตรงกับชนิดของปริซึมที่ใช้งานอยู่เสมอ จึงเป็นขั้นตอนที่ มีความสำคัญในระดับพื้นฐานที่สุด เพื่อให้มั่นใจว่าข้อมูลระยะทางเริ่มต้นมีความถูกต้อง
2. ความสำคัญของการตั้งค่าโหมดการยิง EDM (EDM Settings/Mode)
การตั้งค่าโหมดการยิง EDM เป็นการกำหนดวิธีการทำงานของระบบวัดระยะของกล้อง ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพ ความแม่นยำ และความเหมาะสมกับประเภทของเป้าหมายและลักษณะงาน
- การเลือกประเภทเป้าหมาย (Target Type): คุณต้องบอกกล้องว่าคุณกำลังยิงไปที่เป้าแบบไหน ระหว่าง Prism (เป้าปริซึม), Sheet (แผ่นสะท้อนแสง), หรือ Non-Prism / Reflectorless (ยิงตรงไปที่ผิววัตถุโดยไม่ใช้เป้า) การเลือกประเภทเป้าหมายที่ถูกต้องสำคัญมาก เพราะกล้องจะใช้พลังงานและวิธีการประมวลผลสัญญาณที่เหมาะสม หากเลือกประเภทเป้าหมายไม่ถูกต้อง กล้องอาจไม่สามารถวัดระยะได้เลย หรือให้ค่าที่ไม่น่าเชื่อถือ
- การเลือกโหมดการวัด / ความเร็ว (Measurement Mode / Speed): กล้อง Total Station มีโหมดการวัดระยะหลายแบบเพื่อตอบโจทย์งานแบบต่างๆ เช่น Fine (ละเอียดที่สุด), Standard (มาตรฐาน), หรือ Tracking (ติดตามเป้าหมาย) แต่ละโหมดมีความเร็วและความแม่นยำแตกต่างกัน การเลือกโหมดที่ไม่เหมาะสมกับลักษณะงาน:
- จะทำให้เสียเวลาและไม่คุ้มค่า (เช่น ใช้โหมด Fine ที่ช้ามากในการวางผังจำนวนมาก)
- หรือทำให้ได้ข้อมูลที่ความแม่นยำไม่เพียงพอต่อความต้องการของงาน (เช่น ใช้โหมด Tracking ที่รวดเร็วแต่น่าแม่นยำต่ำในการวัดหมุดควบคุมหลัก)
ดังนั้น การเลือกโหมดให้เหมาะสมกับความต้องการด้านความแม่นยำและความเร็วของงานแต่ละประเภทจึง มีความสำคัญอย่างยิ่ง ต่อประสิทธิภาพและคุณภาพของข้อมูล - การตั้งค่าแก้ไขอื่นๆ: อาจมีส่วนเสริม เช่น การตั้งค่าปัจจัยด้านบรรยากาศ (อุณหภูมิ ความกดอากาศ) เพื่อคำนวณค่าแก้ไขระยะทาง ซึ่งหากตั้งไม่ถูกต้อง ก็จะส่งผลต่อความแม่นยำของระยะทางที่วัดได้เช่นกัน
สรุป:
การตั้งค่าหน้าเป้า (โดยเฉพาะค่าคงที่ปริซึม) และการตั้งค่าโหมดการยิง EDM ไม่ได้เป็นเพียงการกำหนดค่าทั่วไป แต่เป็นขั้นตอนการควบคุมที่ มีความสำคัญอย่างยิ่งยวด ในการใช้งานกล้อง Total Station การตั้งค่าเหล่านี้อย่างถูกต้องตามชนิดของเป้าหมาย ลักษณะของงาน และความต้องการด้านความแม่นยำ เป็น ปัจจัยพื้นฐานอันดับต้นๆ ที่กำหนดว่าค่าระยะทางที่วัดได้จะมีความถูกต้องและเชื่อถือได้มากน้อยเพียงใด และจะส่งผลต่อความสำเร็จของงานสำรวจทั้งหมด การละเลยในส่วนนี้ อาจนำไปสู่ความคลาดเคลื่อนในผลงานที่ยากต่อการแก้ไขในภายหลังครับ
ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด
