การตั้งกล้องสำรวจในไซต์งานพื้นที่เฉอะแฉะ ควรตั้งอย่างไรให้แม่นและปลอดภัย
อัพเดทล่าสุด: 19 ธ.ค. 2025
4 ผู้เข้าชม

การตั้งกล้องสำรวจในไซต์งานพื้นที่เฉอะแฉะ ควรตั้งอย่างไรให้แม่นและปลอดภัย
การตั้งกล้องสำรวจ (Total Station, Theodolite หรือ Digital Level) ในพื้นที่ที่ดินนิ่ม เฉอะแฉะ หรือเป็นโคลน ถือเป็นความท้าทายอย่างมาก เพราะหากขาตั้งกล้อง (Tripod) ขยับเพียงเล็กน้อยจากความอ่อนนุ่มของดิน ค่าที่อ่านได้จะคลาดเคลื่อนทันที รวมถึงเสี่ยงต่อการที่กล้องจะล้มเสียหายเพื่อให้ได้งานที่มีคุณภาพและปลอดภัย นี่คือ
เทคนิคการตั้งกล้องในสภาวะพื้นที่ดังกล่าว
1. การเตรียมพื้นที่และการเลือกจุดตั้งกล้อง
- มองหาชั้นดินที่แข็งที่สุด: หากเป็นไปได้ ให้หลีกเลี่ยงบริเวณที่เป็นโคลนเหลวโดยตรง ลองใช้เหล็กชะแลงหรือไม้แข็งๆ ลองทิ่มทดสอบความหนาแน่นของดินในบริเวณใกล้เคียง
- ถากหน้าดิน: หากพื้นผิวด้านบนเป็นเลนหรือโคลนตม ให้ใช้พลั่วถากหน้าดินอ่อนออกจนถึงชั้นดินที่ค่อนข้างแน่นก่อนจะวางขาตั้งกล้อง
- หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีน้ำขัง: น้ำที่ซึมอยู่ใต้ดินจะทำให้ดินเปลี่ยนรูปได้ง่ายเมื่อมีการกดทับ
2. เทคนิคการปักขาตั้งกล้อง (Firm Seating)
ในพื้นที่เฉอะแฉะ การปักขาตั้งกล้องต้องอาศัย "น้ำหนักตัว" เข้าช่วย:
-การกดขาตั้ง: ให้กางขาตั้งกล้องออกกว้างกว่าปกติเล็กน้อยเพื่อเพิ่มฐานการรับน้ำหนัก จากนั้นให้ใช้เท้าเหยียบลงบนแป้นเหยียบของขาตั้งกล้อง ทีละขา โดยทิ้งน้ำหนักตัวลงไปให้สุดจนขานิ่งสนิทไม่จมต่อ
- มุมของขาตั้ง: พยายามให้ขาตั้งทำมุมที่มั่นคง ไม่ชันจนเกินไป เพราะในดินนิ่ม ขาที่ชันมีโอกาส "ทรุดแนวดิ่ง" ได้สูงกว่าขาที่กางกว้าง
3. การใช้อุปกรณ์เสริมเพื่อกระจายแรง
หากดินนิ่มมากจนขาตั้งกล้องยังคงจมลงเรื่อยๆ ควรใช้อุปกรณ์ช่วยดังนี้:
- แผ่นรองขาตั้ง (Base Plates/Spreader): ใช้ไม้กระดานแข็ง (Plywood) ขนาดประมาณ 30x30 ซม. หรือแผ่นเหล็กวางรองใต้ปลายแหลมของขาตั้งกล้องเพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการรับแรงกด (กระจายแรงไม่ให้จม)
- เสาเข็มไม้สั้น: ในกรณีที่เลนลึกมาก อาจต้องตอกไม้หน้าสามสั้นๆ ลงไปในดินจนถึงชั้นที่แน่น แล้วจึงวางปลายขาตั้งกล้องลงบนหัวไม้ที่ตอกไว้
4. การรักษาความแม่นยำระหว่างทำงาน
- ตรวจสอบลูกน้ำ (Bubble Level) บ่อยครั้ง: ในพื้นที่เฉอะแฉะ ห้ามไว้วางใจระดับที่ตั้งไว้ตอนแรก ให้เช็คทุกๆ 15-30 นาที หรือทุกครั้งก่อนเริ่มรังวัดจุดสำคัญ
-ระวังการเดินรอบกล้อง: แรงสั่นสะเทือนจากการเดินของผู้ช่วยหรือคนงานรอบๆ กล้องในระยะ 2-3 เมตร สามารถทำให้ดินนิ่มๆ ขยับตัวได้ พยายามเดินเบาๆ หรือยืนบนตำแหน่งที่มั่นคงที่สุด
- ใช้ Compensation ของตัวกล้อง: เปิดระบบชดเชยระดับอัตโนมัติ (Dual-axis compensator) ไว้เสมอ เพื่อให้กล้องเตือนเมื่อระดับคลาดเคลื่อนเกินขีดจำกัด
5. ความปลอดภัยและการดูแลรักษาอุปกรณ์
- ความสะอาดคือหัวใจ: หลังจบงาน โคลนและน้ำจะเกาะที่ขาตั้งและตัวกล้อง ให้ใช้ผ้าสะอาดเช็ดดินออกจากขาตั้งกล้องก่อนหดเก็บ เพื่อป้องกันโคลนเข้าไปติดขัดในระบบล็อค
- ความชื้น: หากทำงานในที่แฉะเป็นเวลานาน เมื่อกลับเข้าสำนักงาน ให้เปิดเคสกล้องทิ้งไว้ในห้องที่มีเครื่องปรับอากาศหรือเครื่องดูดความชื้นเพื่อป้องกันราขึ้นเลน
-รองเท้า Safety: ตัวผู้สำรวจเองควรสวมรองเท้าบูทที่มีดอกยางลึกและกันลื่น เพื่อป้องกันการลื่นไถลขณะแบกกล้องซึ่งอาจทำให้อุปกรณ์เสียหายร้ายแรง
สรุป:
หัวใจสำคัญคือ "การกระจายแรงกดและการเข้าถึงชั้นดินที่แข็ง" หากคุณสามารถทำฐานให้มั่นคงได้ตั้งแต่แรก งานสำรวจก็จะแม่นยำและไม่ต้องเสียเวลามาตั้งกล้องใหม่
การตั้งกล้องสำรวจ (Total Station, Theodolite หรือ Digital Level) ในพื้นที่ที่ดินนิ่ม เฉอะแฉะ หรือเป็นโคลน ถือเป็นความท้าทายอย่างมาก เพราะหากขาตั้งกล้อง (Tripod) ขยับเพียงเล็กน้อยจากความอ่อนนุ่มของดิน ค่าที่อ่านได้จะคลาดเคลื่อนทันที รวมถึงเสี่ยงต่อการที่กล้องจะล้มเสียหายเพื่อให้ได้งานที่มีคุณภาพและปลอดภัย นี่คือ
เทคนิคการตั้งกล้องในสภาวะพื้นที่ดังกล่าว
1. การเตรียมพื้นที่และการเลือกจุดตั้งกล้อง
- มองหาชั้นดินที่แข็งที่สุด: หากเป็นไปได้ ให้หลีกเลี่ยงบริเวณที่เป็นโคลนเหลวโดยตรง ลองใช้เหล็กชะแลงหรือไม้แข็งๆ ลองทิ่มทดสอบความหนาแน่นของดินในบริเวณใกล้เคียง
- ถากหน้าดิน: หากพื้นผิวด้านบนเป็นเลนหรือโคลนตม ให้ใช้พลั่วถากหน้าดินอ่อนออกจนถึงชั้นดินที่ค่อนข้างแน่นก่อนจะวางขาตั้งกล้อง
- หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีน้ำขัง: น้ำที่ซึมอยู่ใต้ดินจะทำให้ดินเปลี่ยนรูปได้ง่ายเมื่อมีการกดทับ
2. เทคนิคการปักขาตั้งกล้อง (Firm Seating)
ในพื้นที่เฉอะแฉะ การปักขาตั้งกล้องต้องอาศัย "น้ำหนักตัว" เข้าช่วย:
-การกดขาตั้ง: ให้กางขาตั้งกล้องออกกว้างกว่าปกติเล็กน้อยเพื่อเพิ่มฐานการรับน้ำหนัก จากนั้นให้ใช้เท้าเหยียบลงบนแป้นเหยียบของขาตั้งกล้อง ทีละขา โดยทิ้งน้ำหนักตัวลงไปให้สุดจนขานิ่งสนิทไม่จมต่อ
- มุมของขาตั้ง: พยายามให้ขาตั้งทำมุมที่มั่นคง ไม่ชันจนเกินไป เพราะในดินนิ่ม ขาที่ชันมีโอกาส "ทรุดแนวดิ่ง" ได้สูงกว่าขาที่กางกว้าง
3. การใช้อุปกรณ์เสริมเพื่อกระจายแรง
หากดินนิ่มมากจนขาตั้งกล้องยังคงจมลงเรื่อยๆ ควรใช้อุปกรณ์ช่วยดังนี้:
- แผ่นรองขาตั้ง (Base Plates/Spreader): ใช้ไม้กระดานแข็ง (Plywood) ขนาดประมาณ 30x30 ซม. หรือแผ่นเหล็กวางรองใต้ปลายแหลมของขาตั้งกล้องเพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการรับแรงกด (กระจายแรงไม่ให้จม)
- เสาเข็มไม้สั้น: ในกรณีที่เลนลึกมาก อาจต้องตอกไม้หน้าสามสั้นๆ ลงไปในดินจนถึงชั้นที่แน่น แล้วจึงวางปลายขาตั้งกล้องลงบนหัวไม้ที่ตอกไว้
4. การรักษาความแม่นยำระหว่างทำงาน
- ตรวจสอบลูกน้ำ (Bubble Level) บ่อยครั้ง: ในพื้นที่เฉอะแฉะ ห้ามไว้วางใจระดับที่ตั้งไว้ตอนแรก ให้เช็คทุกๆ 15-30 นาที หรือทุกครั้งก่อนเริ่มรังวัดจุดสำคัญ
-ระวังการเดินรอบกล้อง: แรงสั่นสะเทือนจากการเดินของผู้ช่วยหรือคนงานรอบๆ กล้องในระยะ 2-3 เมตร สามารถทำให้ดินนิ่มๆ ขยับตัวได้ พยายามเดินเบาๆ หรือยืนบนตำแหน่งที่มั่นคงที่สุด
- ใช้ Compensation ของตัวกล้อง: เปิดระบบชดเชยระดับอัตโนมัติ (Dual-axis compensator) ไว้เสมอ เพื่อให้กล้องเตือนเมื่อระดับคลาดเคลื่อนเกินขีดจำกัด
5. ความปลอดภัยและการดูแลรักษาอุปกรณ์
- ความสะอาดคือหัวใจ: หลังจบงาน โคลนและน้ำจะเกาะที่ขาตั้งและตัวกล้อง ให้ใช้ผ้าสะอาดเช็ดดินออกจากขาตั้งกล้องก่อนหดเก็บ เพื่อป้องกันโคลนเข้าไปติดขัดในระบบล็อค
- ความชื้น: หากทำงานในที่แฉะเป็นเวลานาน เมื่อกลับเข้าสำนักงาน ให้เปิดเคสกล้องทิ้งไว้ในห้องที่มีเครื่องปรับอากาศหรือเครื่องดูดความชื้นเพื่อป้องกันราขึ้นเลน
-รองเท้า Safety: ตัวผู้สำรวจเองควรสวมรองเท้าบูทที่มีดอกยางลึกและกันลื่น เพื่อป้องกันการลื่นไถลขณะแบกกล้องซึ่งอาจทำให้อุปกรณ์เสียหายร้ายแรง
สรุป:
หัวใจสำคัญคือ "การกระจายแรงกดและการเข้าถึงชั้นดินที่แข็ง" หากคุณสามารถทำฐานให้มั่นคงได้ตั้งแต่แรก งานสำรวจก็จะแม่นยำและไม่ต้องเสียเวลามาตั้งกล้องใหม่
บทความที่เกี่ยวข้อง
กล้องระดับ (Automatic Level) คือเครื่องมือที่ใช้สำหรับหาความต่างระดับของพื้นที่และวางแนวระดับ และต้องอาศัย "ชุดอุปกรณ์มาตรฐาน"
19 ธ.ค. 2025
บทความนี้ให้คำตอบที่ใช้งานได้จริงว่าแบตเตอรี่กล้องสำรวจยุคใหม่สามารถ ชาร์จทิ้งข้ามคืนได้ เนื่องจากแท่นชาร์จมีระบบตัดไฟอัตโนมัติ แต่เน้นย้ำถึงความปลอดภัย การใช้อุปกรณ์ของแท้ และการถอดปลั๊กเมื่อเต็มในเช้าวันถัดไป เพื่อ ยืดอายุแบตเตอรี่ และลดความเสี่ยงด้านอัคคีภัย
7 ต.ค. 2025
กล้องระดับ และอุปกรณ์สำรวจ เช่น ขาตั้งกล้อง ไม้สตาฟ เป็นเครื่องมือที่ต้องการความละเอียดสูงมาก การดูแลรักษาที่ถูกต้องจะช่วยยืดอายุการใช้งาน
7 ต.ค. 2025


