วิธีตรวจสอบว่ากล้องสำรวจมีค่าการวัดที่ไม่ตรงหรือเพี้ยน !?

วิธีตรวจสอบว่ากล้องสำรวจมีค่าการวัดที่ไม่ตรงหรือเพี้ยน !?

กล้องสำรวจ (Total Station, Theodolite, Auto Level) เป็นเครื่องมือที่ต้องการ ความแม่นยำสูง หากค่าการวัดผิดพลาดอาจส่งผลต่อการสำรวจหรือก่อสร้างได้ เราสามารถตรวจสอบว่ากล้องสำรวจมีค่าการวัดที่ผิดปกติหรือไม่ ด้วยวิธีต่อไปนี้:

1. ตรวจสอบค่าลูกน้ำฟองกลมและลูกน้ำฟองยาว (Bubble Level Check)

วิธีตรวจสอบ

• ตั้งกล้องบนขาตั้ง ปรับระดับให้ ลูกน้ำฟองกลมและลูกน้ำฟองยาวอยู่ตรงกลาง
  
• หมุนกล้องไปในทิศทางต่าง ๆ แล้วสังเกตว่าลูกน้ำยังอยู่ตำแหน่งเดิมหรือไม่
  
• หากลูกน้ำ เลื่อนไปจากจุดกึ่งกลางเมื่อหมุนกล้อง แสดงว่ากล้องอาจไม่ได้อยู่ในแนวระดับที่ถูกต้อง

ผลกระทบ

หากลูกน้ำไม่ตรง อาจทำให้ค่าการวัดมุมและระยะทางผิดพลาด

2. ตรวจสอบค่ามุมแนวราบและแนวดิ่ง (Angle Measurement Check)

วิธีตรวจสอบ

• ตั้งกล้องและวัด ค่ามุมระหว่างจุดสองจุดที่รู้ค่ามุมแน่นอน เช่น 90°
• หมุนกล้องกลับมาที่ตำแหน่งเดิมและตรวจสอบว่าค่ามุมที่อ่านได้ตรงกันหรือไม่
• หากค่ามุมคลาดเคลื่อน มากกว่าค่าความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ (เช่น ±5 วินาที) อาจหมายถึงกล้องมีปัญหา

ผลกระทบ

มุมแนวราบหรือมุมดิ่งที่คลาดเคลื่อนจะส่งผลให้ค่าพิกัดหรือระดับความสูงผิดพลาด

3. ตรวจสอบค่าระยะทางด้วยวิธีเทียบกับระยะที่ทราบ (Distance Measurement Check)

วิธีตรวจสอบ

• วัดระยะจากจุดหนึ่งไปยังจุดที่รู้ระยะทางแน่นอน (เช่น 100 ม.)
• ใช้กล้องสำรวจวัดระยะแล้วเปรียบเทียบกับระยะที่ทราบ
• หากค่าระยะคลาดเคลื่อน เกินกว่าค่าความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ เช่น ±2 มม. แสดงว่ากล้องมีปัญหา

ผลกระทบ

หากค่าระยะผิดพลาด อาจทำให้ การคำนวณพื้นที่, ความสูง หรือพิกัดจุดสำรวจผิดไปทั้งหมด

4. ทดสอบด้วยวิธีวงรอบปิด (Closed Traverse Test)

วิธีตรวจสอบ

• ทำการสำรวจ แบบปิดวงรอบ (Closed Traverse) โดยวัดค่าพิกัดรอบพื้นที่
• เมื่อปิดวงรอบค่าพิกัดของจุดเริ่มต้นและจุดสุดท้ายต้องตรงกัน
• หากมีค่าคลาดเคลื่อนสูง อาจเกิดจาก กล้องมีความคลาดเคลื่อนในการวัดมุมหรือระยะทาง

ผลกระทบ

ทำให้การคำนวณพิกัดพื้นที่ผิดพลาด

5. ตรวจสอบค่าความสูงด้วยไม้สตาฟ (Elevation Check with Staff Rod)

วิธีตรวจสอบ

• ใช้ กล้อง Auto Level วัดค่าระดับจากจุดที่รู้ค่าความสูงแน่นอน
• เปรียบเทียบค่าที่อ่านได้กับค่าที่ทราบ
• หากค่าความสูงผิดพลาด มากกว่าค่าความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ ควรสอบเทียบกล้อง

ผลกระทบ

ค่าความสูงที่ผิดพลาดอาจส่งผลต่อ งานก่อสร้าง, งานถมดิน และการคำนวณระดับน้ำ

6. ตรวจสอบค่าการสะท้อนของปริซึม (Prism Constant Check)

วิธีตรวจสอบ

• ตรวจสอบว่า ค่าปริซึม (Prism Constant) ที่ตั้งค่าในกล้องตรงกับค่าของปริซึมที่ใช้จริงหรือไม่
• หากค่าที่ตั้งไว้ในกล้องไม่ตรงกับค่าปริซึม อาจทำให้ค่าระยะทางผิดพลาด

ผลกระทบ

ทำให้ค่าพิกัดและระยะทางคลาดเคลื่อน

7. ทดสอบการทำงานของแบตเตอรี่และระบบอิเล็กทรอนิกส์

วิธีตรวจสอบ

• ตรวจสอบว่า แบตเตอรี่มีไฟเพียงพอ เพราะแบตเตอรี่อ่อนอาจทำให้กล้องคำนวณค่าคลาดเคลื่อน
• ตรวจสอบการทำงานของจอแสดงผลและปุ่มควบคุมว่าทำงานปกติหรือไม่

ผลกระทบ

หากระบบอิเล็กทรอนิกส์มีปัญหา อาจทำให้ ค่าที่วัดได้ผิดพลาดหรือกล้องทำงานผิดปกติ

8. ตรวจสอบกล้องด้วยการสอบเทียบ (Calibration Test)

วิธีตรวจสอบ

• หากพบว่าค่าที่วัดผิดพลาดอย่างต่อเนื่อง ควรส่ง สอบเทียบ (Calibration) ที่ศูนย์บริการของผู้ผลิต
• การสอบเทียบจะช่วยให้กล้องกลับมามีความแม่นยำตามมาตรฐาน

ผลกระทบ

หากไม่สอบเทียบ อาจทำให้เกิด ข้อผิดพลาดสะสมในการสำรวจ

หากกล้องสำรวจให้ค่าที่ผิดพลาด การวัดพิกัด, ระยะทาง และมุมอาจคลาดเคลื่อน ส่งผลกระทบต่อโครงการสำรวจและก่อสร้าง การตรวจสอบและสอบเทียบกล้องเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาความแม่นยำของงานสำรวจ